TANRIYA QOVUŞMAQ FƏLSƏFƏSİ
Orta dövr Azərbaycan ədəbiyyatının ən böyük nümayəndələrindən biri olan İmadəddin Nəsimi ana dilində yaranan ictimai, fəlsəfi qəzəlin banisidir. Dövrün ziddiyyətlərinə böyük həssaslıqla cavab verən şair zəngin poeziyası ilə hər cür zülmü, ədalətsizliyi, qeyri-insaniliyi rədd etmiş, həqiqəti, insanlığı, insanın mənəvi gözəlliyini müdafiəyə qalxmış, qəlbinin hərarəti ilə insanı ucaltmış və tərənnüm etmişdir. Onun poeziyasında dünyaya, insana, fikir və əməllərinə yeni bir münasibət ifadə olunmuşdur.
Böyük şair 1369-cu ildə Azərbaycanın qədim mədəni mərkəzlərindən olan Şamaxı şəhərində dünyaya göz açmışdır. Şairin əsl adı Əlidir. Peyğəmbər nəslindən olduğu üçün “Seyid” adlandırılmışdır. Uşaqlığında və ilk gəncliyində mükəmməl dini təhsil aldığına, Quranı, hədisləri və başqa nüfuzlu dini ədəbiyyatı dərindən öyrəndiyinə görə “İmadəddin”, yəni “dinin dayağı” ləqəbini almışdır. “Hüseyni”, “Seyyid” və “Nəsimi” təxəllüsləri ilə şeirlər yazmışdır. Şair “Hüseyni” təxəllüsünü məşhur Sufi Şeyxi Həllac Hüseyn İbn Mənsurun, “Nəsimi” təxəllüsünü isə hürufiliyin banisi, mürşüdü Fəzlullah Nəiminin şərəfinə götürmüşdür. Doğulduğu yerə görə Nəsimi bir sıra qaynaqlarda “Şirvani” nisbəsi ilə də xatırlanır.
Nəsiminin həyatını 2 mərhələyə ayırmaq olar. Birinci mərhələ 1386-cı ilə qədərki dövrü əhatə edir.
Bu dövrdə Nəsimi yorulmaq bilmədən təhsilini kamilləşdirmiş, dövrünün dini və dünyəvi elmlərini, eləcə də özünə qədər 3 dildə–ərəb, fars və türk dillərində yaranmış Yaxın və Orta Şərq poeziyasını, fəlsəfi fikrini öyrənmişdir. Əldə etdiyi zəngin biliklər onun əsərlərində öz əksini tapmışdır. Daha ətraflı »
Yeni ismarıclar