Bu gün baharın gəlişini tərənnüm edən, birlik, bərabərlik və qardaşlıq bayramı olan Novruz Qəhrəman Tərtərdə təntənə ilə qeyd olunub.

Tərtər Rayon İcra Hakimiyyətinin, Qarabağ Regional Mədəniyyət İdarəsinin Tərtər nümayəndəliyinin və YAP rayon təşkilatının birgə təşkilatçılığı ilə keçirilən tədbirdə hüquq-mühafizə orqanlarının rəhbərləri, YAP rayon təşkilatının və rayon Ağsaqqallar Şurasının sədrləri, Milli Məclisin deputatı Anar Məmmədovun köməkçisi Elçin Cahangirov, idarə, müəssisə və təşkilatların rəhbərləri, şəhid ailələri, qazilər, İnzibati Ərazi Dairəsi üzrə nümayəndələr, bələdiyyə sədrləri, ictimaiyyət nümayəndələri və rayon sakinləri iştirak ediblər.

Əvvəlcə tədbir iştirakçıları Mərkəzi Meydanda Ulu Öndər Heydər Əliyevin abidəsini və Şəhidlər Abidə Kompleksini ziyarət edib, önünə gül-çiçək dəstələri düzüblər.

Meydana qədimi xalça-palaz sərilib, üstü bəzənib, Novruz süfrəsi qurulub. Daha ətraflı »

Milli kimlik bir xalqın varlığını qoruması və gələcək nəsillərə ötürməsi üçün vacib amildir. Azərbaycan xalqının tarixi, mədəniyyəti və ənənələri ilə bağlı olan Novruz bayramı bu kimliyin ən mühüm sütunlarından biridir. Əsrlər boyu müxtəlif çətinliklərə və xarici təsirlərə baxmayaraq, Novruz bayramı xalqın ruhunu yaşadan, birlik və həmrəylik hissini gücləndirən bir bayram olaraq qalıb. Bu bayram təkcə təbiətin oyanışı və yeni ilin başlanğıcı deyil, həm də xalqımızın mədəni və tarixi mirasının bir rəmzidir.
Novruz bayramının mahiyyəti təkcə şənlik və əyləncədən ibarət deyil. O, eyni zamanda Azərbaycan xalqının keçmişi ilə gələcəyi arasında körpü rolunu oynayır. Xalqımız üçün bu bayram birləşdirici gücə malikdir, çünki Novruz zamanı ailələr bir araya gəlir, insanlar küskünlükləri unu-dur, dostluq və qohumluq münasibətləri möhkəmlənir. Novruzun əsas simvolları olan səməni, tonqal üstündən tullanmaq, papaq atmaq, yumurta döyüşdürmək kimi adətlər isə xalqın zəngin mədəniyyətini və dəyərlərini yaşadan vasitələrdir.
Lakin Novruz bayramı hər zaman sərbəst şəkildə qeyd olunmayıb. Xüsusilə də, Sovet İttifaqı dövründə milli dəyərlərə və adət-ənənələrə qarşı aparılan siyasət çərçivəsində Novruz bayramı da qadağalarla üzləşib. Sovet hökuməti milli bayramları ideoloji baxımdan zərərli hesab edirdi və onları unutdurmaq üçün müxtəlif vasitələrdən istifadə edirdi. 1930-cu illərdən etibarən Novruzun rəsmi şəkildə qeyd edilməsinin qarşısı alınmışdı. Bununla belə, xalq Novruzu yaşatmaq üçün onu ailə daxilində qeyd etməyə davam edirdi. Daha ətraflı »

Od Günəşin özüdür, zülmətin qənimidir

Od insanın yaradılış prosesinin ikinci mərhələsidir. Od tərəqqidir, inkişafdır, işıqdır, istilikdir, qoruyucudur. Od Günəşin özüdür, enerji selidir, gündüzdür, qaranlığın, zülmətin qənimidir.
Məhz odu əldə edəndən sonra insanlar oturaq həyata keçmişlər. Xalqımızın evə, ailəyə, yurda, müqəddəs yerlərə “ocaq” deməsi də təsadüfi deyil. Çünki odda-ocaqda bərəkət olar, mehribanlıq olar, birlik, vəhdət olar. Dünyada yalnız çağdaş Azərbaycana, əski Midiyaya “Odlar Yurdu” deyiblər. Qədim yunan mifologiyasında Prometeyin od almaq məqsədilə vətənini axtarmağa getməsi, Qaf dağına yetişməsi kimi işarətlər yalnız Azərbaycan üzərində dayanmağa əsas verir. Məhz bu ərazidə yerin altından canlı alovlar pərvaz-lanıb. Yeri gəlmişkən, Ərgənəkonda mühasirədə qalan türklər tarixdə ilk dəfə od yandırmaqla mühasirədən çıxıb öz ata-baba yurdlarının yolunu tapa bilmişdilər. Türklərin həyatında baş verən bu dirçəliş, yəni doğma yurda qayıdılan gün, yaz fəslinin əvvəlinə təsadüf edirdi. Məhz bu səbəbə görə də türklərin xaqanı hər il həmin tarixi günün xatirəsini yaşatmaq üçün böyük bir tonqal qalatdırıb iri bir çəkiclə atəş üzərinə qoyulmuş dəmirə zərbələr endirərək, yeni ilin gəlişini və bayramın başladığını elan edirdi.
Qədim oğuzlarda da tonqal həmrəyliyə, birliyə çağırış rəmzi idi. “Kitabi-Dədə Qorqud”da deyilir ki, hündür yerdə bir tonqal qalananda xəbərdarlıq və səfərbərlik, ikisi – fəlakət və döyüşə çağırış, üçü – zəfər və təntənə demək idi. Zərdüştilərdə il ərzində keçirilən Cəngavərlərin Odu mərasimi (31 mart) və Səma Döyüşçüsü (10 sentyabr) bayramı da məhz odla əlaqəlidir. Daha ətraflı »

Su dirilikdir, başlanğıcdır, ilk mövcudiyyətdir, həyatın, canlılığın, yaşamağın əsas mənbəyidir, mifik təsəvvürlərdə olduğu kimi, gerçəklikdə də təbiətin oyanmasına təkan verən başlıca qüvvədir.
Hər şey sudan gəlir, bədənimizin də yarıdan çoxu sudan ibarətdir – beynimiz, gözümüz, onurğamız, qanımız sudur. Su Yerin mövcudluğuna səbəbdir, yermənşəli bütün varlıqların yaranması ondandır. Bir sözlə, həyatın davamı susuz mümkün deyil. Əgər Avestada Yaradanın suya toxunmaqla onu müqəddəsləşdirdiyi vurğulanırsa, “Kitabi-Dədə Qorqud”da su aydınlıq sayılır. Çünki o, “Tanrının üzünü görüb”.
Zərdüştilikdə də ilk yaranış kimi suya böyük önəm verilir. Hər il iyunun 19-da Müqəddəs Su və Sağlamlıq bayramı, iyulun 12-də Suya Ehtiram bayramı, noyabrın 5-də isə Müqəddəs Su bayramı keçirilməsi bunu deməyə əsas verir. Avestada göstərilən 7 qəhəmbərdən (xilaskar ruhdan – Ameşa Sipənddən) biri məhz su ilə bağlıdır ki, ilk gerçək çərşənbə də onun şərəfinə həsr olunur.
Kiçik çillədən sonra Novruzun gəlişinin ilk müjdəçisi olan Su Çərşənbəsi xalq arasında “Əzəl Çərşənbə”, “Gözəl Çərşənbə”, “Sular novruzu”, “Gül Çərşənbə” kimi də tanınır. Qədim zərdüştilər bu günü suya ehtiram günü kimi qeyd edir, sübh tezdən axar su üstünə gedir, təzə suda əl-üzünü yuyur, bir-birinin üzərinə su çiləyir, su üstündən atlanır, yaralıların yarasına su səpirdilər. Subay qızlar bulaqlardan sərin, şirin su gətirər, evin ətrafına çiləyər, üzlərini yuyardılar. Daha ətraflı »

ÖLKƏMİZDƏ DÖVLƏT-DİL SİYASƏTİ UĞURLA HƏYATA KEÇİRİLİR

Dil, insan cəmiyyətinin ən vacib ünsürlərindən biridir. O, sadəcə ünsiyyət vasitəsi deyil, eyni zamanda bir xalqın tarixi, mədəniyyəti və kimliyini daşıyan əsas amildir. Hər bir xalqın özünəməxsus dili var və bu dil həmin toplumun düşüncə tərzini, dünyaya baxışını və dəyərlərini formalaşdırır.
Dünyada minlərlə dil mövcuddur, lakin onların bir qismi zamanla yox olmaq təhlükəsi ilə üzləşir. Dil müxtəlifliyinin qorunmasının vacibliyini nəzərə alaraq, UNESCO 1999-cu ildə fevralın 21-ni Beynəlxalq Ana Dili Günü kimi elan etmişdir. Bu günün təsis edilməsinin əsas səbəblərindən biri, hər bir dilin özünəməxsus bir sərvət olduğunu vurğulamaq və məhv olmaq təhlükəsi ilə üzləşən dillərə diqqət çəkməkdir.
Bu günün təsis edilməsi Banqladeşdə baş verən faciəli bir hadisəyə əsaslanır. 1952-ci il fevralın 21-də Benqal dili üçün rəsmi status tələb edən tələbələr hökumət tərəfindən güllələnmişdir. Bu hadisə onların ana dilləri uğrunda apardıqları mübarizənin bir rəmzinə çevrildi. Məhz bu hadisənin xatirəsinə UNESCO bu tarixi Beynəlxalq Ana Dili Günü elan etdi. Bu gün dil hüquqlarının qorunmasına və linqvistik müxtəlifliyin saxlanmasına dair qlobal mesaj verir.
Hazırda dünyada təxminən 7000 dil mövcuddur və onların 45 faizi təhlükə altındadır. Təhsil sistemlərində və hökumətlərdə yalnız bir neçə yüz dil mühüm rol oynayır, rəqəmsal dünyada isə yüzdən az dildən istifadə olunur. Müasir texnologiya və qloballaşma şəraitində çox az sayda dil geniş istifadə olunur. Əksər dillər rəsmi sənədlərdə, təhsil sistemlərində və rəqəmsal mühitdə öz layiqli yerini tuta bilmir. Bu isə həmin dillərin zamanla məhv olmasına gətirib çıxarır.
Ana dilinin qorunması yalnız etnik və mədəni dəyərlərin yaşadılması deyil, həm də elmi və texnoloji inkişafın geniş bir auditoriyaya çatdırılmasını təmin edir. Bir insanın öz ana dilində düşünməsi və ifadə olunması onun intellektual inkişafına böyük təsir göstərir. Dil yalnız ünsiyyət vasitəsi deyil, həm də hər bir xalqın keçmişini, mədəniyyətini və tarixini gələcək nəsillərə ötürən ən vacib amildir.
Azərbaycanda ana dilinin inkişafı və qorunması istiqamətində mühüm addımlar atılmışdır. 2002-ci il sentyabrın 30-da “Azərbaycan Respublikasında dövlət dili haqqında” Qanun qəbul edilmişdir. Bu qanun Azərbaycan dilinin dövlət dili kimi işlədilməsi, onun tətbiqi, qorunması və inkişaf etdirilməsi istiqamətində mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Daha ətraflı »

YALANÇI ÇƏRŞƏNBƏLƏR

Xalqımızın çoxlu sayda özünəməxsus gözəl adət-ənənəsi var. Bunları yaşatmaq gənc nəslin üzərinə düşür. Bundan ötrü öz-soy kökümüzə bağlı olmalıyıq.
Xalqımızın ən gözəl bayramlarından biri Novruzdur. Onu yazın gəlişi kimi qeyd edirik. Əvvəlcə yalançı çərşənbələr gəlir. Bundan sonra 4 doğruçu çərşənbəni özəlliklə yaşayırıq. Hər çərşənbənin özünə aid mənası var. Yalançı çərşənbələri qədimdə insanlar çillənin çıxması kimi qeyd edirdilər. 40 gün davam edən böyük çilləni yola salıb bayrama qədər olan həftənin hər çərşənbəsini qeyd edərdilər. Bu çərşənbələrdə təmtəraqlı heç nə etməzdilər. Hava qaralana yaxın hər kəs öz həyətində tonqal qalayar, ailəsi ilə birlikdə tonqalın ətrafına yığışardılar. O biri çərşənbələr kimi təmtəraqlı süfrələr açılmaz, ayrıca yeməklər bişirilməzdi. Bu çərşənbələr yazın yaxınlaşdığını bildirir, digərlərinə zəmin yaradır, həmçinin qışın çıxdığının müjdəsini verir. Yalançı çərşənbələr müəyyən mərasimlərlə qeyd olunurdu.
2025-ci ilin Novurz çərşənbələri
25 fevral-Su çərşənbəsi, 4 mart- Od çərşənbəsi, 11 mart-Yel çərşənbəsi, 18 mart- İlaxır (Torpaq) çərşənbəsidir. Qeyd edək ki, yaz fəslinin Azərbaycana daxil olması martın 20-si Bakı vaxtı ilə saat 13:01:25-ə təsadüf edəcək. Bu zaman gecə ilə gündüz bərabərləşir və Günəş düz şərqdə doğub, qərbdə batır.
Günəş ekliptika üzrə hərəkət edərək, ekvatoru kəsib Cənub yarımkürəsindən Şimal yarımkürəsinə keçir. Həmin andan Şimal yarımkürəsində yaz, Cənub yarımkürəsində isə payız fəsli başlayır. Yaz fəslinin uzunluğu 92 gün 17 saat 40 dəqiqə 46 saniyə olacaq.
Bahar bayramımız xeyirli, uğurlu gəlsin.

“Yeni Tərtər”

Kəndirbazlıq və yarışlar
Novruz bayramı şənliklərində kütləvi gəzintilər, xalq oyunları, yarışlar, rəqs və nəğmələr oxunması, məzhəkəçilərin və kəndirbazların çıxışları olur. Məzhəkəçilər və kəndirbazlıq bir çox ölkələrdə tədricən unudulmuş ənənə olsa da, Novruzun maraqlı hadisələrindən biri olaraq ölkəmizdə qeyd olunmağa davam edir. Fərqli ölkələrin inanclarına görə burada kəndir üzərində yerimək, o dünyaya gedən “qıl körpünü” və “uçmağa” aparan yolu simvolizə edir.
Təmizlik və qonaqlaşma
Bayramların ən maraqlı tərəflərindən biri də bir-birimizin evinə qonaq getmək, mehriban süfrələrdə deyib-gülməkdir. Bütün bunlardan əvvəl isə hətta bayramdan bir neçə həftə əvvəl, evlərdə bayram təmizliyinə başlanır. Yeni ilə təravətli başlamaq, bahar ətrini daha yaxşı hiss etmək üçün hər evdə genişmiqyaslı bayram təmizliyi edilir və evdəki lazımsiz əşyalardan xilas olunur. Bəzi xalqlarda bu təmizliyin həm də uğur və müvəffəqiyyət gətirdiyi inancı da mövcuddur.
Novruz bayramı və ilaxır çərşənbə özünəməxsus inancları ilə diqqəti cəlb edir
– Axır çərşənbə gecəsi nəhs danışmaq, içki içmək, nalayiq işlər tutmaq olmaz.
-Novruz bayramı axşamı yandırılan tonqaldan xeyir-bərəkət istənilir.
-Novruz bayramı axşamı qonşular yaslı adamların həyərində tonqal yandırıb, onları “qara bayram”dan çıxarırlar.
-Novruz bayramında bağdakı ağacların quru budaqlarını kəsməsən, ağac küsər, bar verməz.
-Novruz bayramı süfrəsinə su dolu qab qoyub, içinə xırda balıq buraxırlar. Balıq qabın dibindən düz şaquli qalxıb suyun üzərinə burun vurunca ilin təhvil olduğu bilinərmiş. Daha ətraflı »

Oruc tutmaq insanlara cismani xeyir verməklə yanaşı, həm də bizləri mənən təmizləyir

Bismilləhir Rahmənir rahim!
Mehriban və Bağışlayan Allahın adı ilə.
“Ey iman gətirənlər, oruc tutmaq sizdən əvvəlki ümmətlərə vacib edildiyi kimi, sizə də vacib edildi. Bəlkə təqvalı olasınız deyə”. (Bəqərə s, ayə 183.) Ayədə qeyd edildiyi kimi, oruc olmaq təqvalı olmaq üçün əsas ülgüdür. Təqva bir insanın Allaha olan ən böyük inamı və sevgisidir və bütün işlərdə insaflı və imanlı olması və Allahdan çəkinməsidir. Peyğəmbərimizin (s) əziz balası Xanım Fatimə (s.ə) buyurur ki, “Əməl-lərinə riayət edilmədən tutulan oruc, özünü ac qoymaqdan başqa bir şey deyildir”. Yəni, oruc olan bir insanın təkcə özünü yemək-içməkdən qoruması yox, eyni zamanda əməllərinə də çox ciddi şəkildə nəzarət etməsi vacibata çevrilir. Əlbəttə, qeybət etmək, dedi-qoduyla məşğul olmaq, kiminsə haqqına girmək sair aylarda da qəti qadağandır, amma ramazan ayında bu qadağa bir az da ciddiyə alınaraq, oruclu müsəlmanın sanki gücləndirilmiş iş rejiminə dönür. Və həm də oruc olmanın insana cismani də xeyri var. Həzrət Peyğəmbər (s) buyurur: “Oruc tutun ki, sağlam olasınız”. “Mədə bütün xəstəliklərin evi, pəhriz isə onun dərmanıdır. Biləsiniz ki, ən gözəl pəhriz oruc olmaqdır”. Daha ətraflı »

Azərbaycan Gəncləri Günü münasibətilə rayon İcra Hakimiyyətinin, YAP rayon təşkila-tının və Qarabağ Regional Gənclər və İdman İdarəsinin birgə təşkilatçılığı ilə tədbir keçirilib.
Tədbirdə Tərtər Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı Müstəqim Məmmədov, YAP rayon təşkilatının sədri Eldar Əsədov, Qarabağ Regional Gənclər və İdman İdarəsində İnzibati Təşkilat sektorunun müdiri Anar Şahbazov, qazilər, təhsil, səhiyyə, mədəniyyət sahəsində çalışan, rayonun ictimai-siyasi həyatında fəal iştirak edən gənclər, könüllülər və gənc idmançılar iştirak ediblər.
Tədbir iştirakçıları əvvəlcə Mərkəzi Meydanda müstəqil Azərbaycanın memarı və qurucusu Ulu Öndər Heydər Əliyevin abidəsini ziyarət edib, önünə gül-çiçək dəstələri düzüblər.
Sonra tədbir rayon icra hakimiyyətinin akt zalında davam etdirilib.
Tədbirdə öncə Dövlət himni səsləndirilib. Sonra Ümummilli Lider Heydər Əliyevin və torpaqlarımızın suverenliyi uğrunda canlarından keçmiş şəhidlərin xatirəsi bir dəqiqəlik sükutla yad edilib.
Tərtər Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı Müstəqim Məmmədov çıxış edərək gəncləri bayram münasibəti ilə təbrik edib, gənclərin ölkənin ictimai-siyasi həyatındakı rolundan, mədəniyyət, təhsil, idman və digər sahələrdə əldə etdikləri uğurlardan danışıb.
Qeyd olunub ki, Ulu Öndər Heydər Əliyevin 1997-ci il fevralın 2-də imzaladığı Fərmana əsasən, fevralın 2-si Azərbaycan Gəncləri Günü elan edilib. Həmin vaxtdan etibarən bu gün MDB məkanında və Şərqi Avropa ölkələri arasında ilk dəfə Azərbaycanda təntənəli şəkildə qeyd edilməyə başlanıb. Bu sahədə də Azərbaycan bir çox ölkələri qabaqlayıb. Belə ki, Azərbaycanda Gənclər Günü təsis edildikdən xeyli sonra gənclərin işləri üzrə nazirlərin ümumdünya konfransının (1998-ci il avqustun 8-12-də) tövsiyəsi əsasında BMT Baş Məclisinin 1999-cu il 17 dekabr tarixli qətnaməsi ilə 12 avqust – Beynəlxalq Gənclər Günü elan edilib. Gənclərimiz Ümummilli Lider Heydər Əliyevin onlara ən böyük hədiyyəsi olan bu günün təsis edilməsinin 28 illiyini qalib ölkənin məğrur və qürurlu vətəndaşları kimi böyük ruh yüksəkliyi ilə qeyd edirlər. Daha ətraflı »

Bəşəriyyətin mübarizə apardığı arzuolunmaz yoluxucu xəstəlik, sağlamlığın və mənəviyyatın qənimi

Narkotik adətən beyin və sinir sisteminə təsir edən və istifadə edildikdə fiziki və psixoloji asılılıq yaradan maddələrə verilən ümumi addır. Bu maddələrdən əvvəlcə əyləndirici məqsədlərlə istifadə olunur, amma bu, onların sağlamlığa zərərli təsirini aradan qaldırmır. Narkomaniya insanların düçar olduğu çıxılmaz bataqlıqdır. Onu haqlı olaraq “ağ ölüm” də adlandırırlar.
Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının məlumatına görə, bu gün dünya əhalisinin 270 milyonu planetimizin ən qlobal problemlərindən birinə çevrilən, insanları ölümün ağuşuna atan, genofonda sarsıdıcı zərbələr endirən bu ağır bəlanın əzabını yaşamaqdadır. Narkomanlıq və narkotiklərin qanunsuz dövriyyəsi ən ciddi və təhlükəli qlobal problemlərdən biri olmaqla, cəmiyyətin mənəvi və əxlaqi dəyərlərinə böyük zərbə vurur, cinayətkarlığın artmasına səbəb yaradır, eyni zamanda, terrorizmin maliyyə mənbəyi olmaqla, beynəlxalq təhlükəsizliyə ən ciddi təhdidlərdən biri kimi çıxış edir.
Məhz bunlara görə Ümummilli Liderimiz Heydər Əliyev narkomaniyanı cəmiyyətin “sosial bəlası” adlandırmışdır. Ulu Öndər Heydər Əliyevin 15 iyul 2000-ci il tarixli Fərmanı ilə təsdiq edilmiş “Narkotik vasitələrin, psixotrop maddələrin və onların prekursorlarının qanunsuz dövriyyəsinə və narkomanlığın yayılmasına qarşı mübarizə üzrə Milli Proqram (2000-2006-cı illər)” müstəsna əhəmiyyətə malik oldu. Bu istiqamətdə mübarizə məhz bu sənədə əsaslanmaqla aparılırdı və həmçinin xüsusi Dövlət Komissiyası yaradıldı.
Dünya dövlətlərinin əksəriyyəti narkomanlığa və narkotik vasitələrin qeyri-qanuni dövriyyəsinə qarşı səmərəli mübarizəni təşkil etmək üçün birgə yollar axtarırlar. Azərbaycan Respublikası da narkotiklərin qanunsuz dövriyyəsinə qarşı mübarizəni tənzimləyən beynəlxalq hüquq normalarını tam, hərtərəfli və sistemli şəkildə əks etdirən Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Konvensiyalarına, o cümlədən 1972-ci il protokolu ilə edilmiş düzəlişlərlə “Narkotik vasitələrə dair 1961-ci il Vahid Konvensiyasına”, “Psixotrop maddələr haqqında” 1971-ci il Konvensiyasına və “Narkotik vasitələrin və psixotrop maddələrin qanunsuz dövriyyəsi ilə mübarizə haqqında” 1988-ci il Konvensiyasına qoşulmaqla, bu cinayətlərə qarşı mübarizədə öz üzərinə mühüm vəzifələr götürmüşdür. Daha ətraflı »