Qəhrəmanlığı dillər əzbəri olan igidlərimizdən biri də Aslanov Xəyal Qüdrət oğludur. Yoldaşları ona “İkinci Mübariz”, “Suqovuşan fatehi” deyirdilər. Qorxmaz, mərd, dostluqda sədaqətli bir əsgər olub. Ailədə isə sirdaşı anasıydı. Atası ilə aralarında möhkəm bağlar olsa da, hər ikisi hisslərini biruzə verməyi xoşlamırdı. Anasından isə doymurdu Xəyal. Şəhid olandan sonra cibindən çıxan şeirində də bunu etiraf etmişdi.
Xəyal Aslanovun ailəsi keçmiş Ağdərə rayonunun İmarət Qərvənd kəndindəndir. 1992-ci ildə kənd er-mənilər tərəfindən işğal edildikdən sonra, ailə Tərtərdə məskunlaşıb. Xəyalın dayısı Natiq Həsənov 1992-ci il aprelin 8-də Kəlbəcərin Ağdaban kəndinin ermənilərdən müdafiəsi zamanı həlak olub. O, tələbəymiş, könüllü olaraq torpaqla-rımızın müdafiəsi uğrunda döyüşlərə qatılmışdı.
1994-ci il martın 5-də Tərtər şəhərində anadan olan Xəyal Aslanov dayısını yalnız şəkillərdə görmüşdü, ancaq anasının söhbətlərindən daim xəyalında bir qəhrəmanın xatirəsini yaşadır, ona bənzəmək istəyirdi.
Xəyal Aslanov 2012-ci ildə rayonumuzda şəhər 5 saylı tam orta məktəbini bitirib. Elə həmin il müddətli həqiqi hərbi xidmətə çağırılıb. Əsgərliyini Naxçıvanda keçib. Nümunəvi xidməti ilə fərqlənib.
Ordudan təxris olunduqdan sonra fikrini anasına bildirərək deyib ki, işğal altında olan torpaqlarımız azad edilməyincə, mən rahat ola bilmərəm, hərbiyə gedəcəyəm. Daha ətraflı »

Xidmət etdiyi taborda yoldaşları onu belə çağırırdılar. Pəhləvan cüssəli, igid bir oğlan idi. 1985-ci il iyulun 2-də rayonumuzun Yuxarı Qapanlı kəndində doğulmuşdu. Ailədə 2 qardaş, 3 bacı olublar.
Böyük qardaş kimi Elməddinin üzərinə həmişə ağır yük düşürdü. Anasının köməkçisiydi. Böyük bir ailənin qayğılarını çəkmək o qədər də asan deyildi. Ona görə də Elməddin işləmək üçün gah Bakıya, gah da Rusiyaya gedir, ancaq heç yerdə də rahat ola bilmirdi. Fikri düşmənin iki addımlığında yaşayan doğmalarının yanında qalırdı.
2018-ci ildə o, birdəfəlik kəndə qayıtdı və “N” saylı hərbi hissələrin birində xidmətə başladı. Bu zaman artıq onun kiçik qardaşı Samir də ordudaydı. Samir bu yolu 2014-cü ildən seçmişdi.
44 günlük Vətən müharibəsi başlayanda, hər iki qardaş Vətənin müdafiəsi uğrunda gedən ölüm-dirim savaşına qoşuldu. Müxtəlif istiqamətlərdə döyüşürdülər. Elməddin Ağdərə istiqamətində, həmlə bölüyündəydi. Qardaşının döyüşdüyü hərbi hissə isə Murovdan hücuma keçmişdi.
Tez-tez danışır, bir-birindən xəbər tuturdular. Daha ətraflı »

“Gərək nəbzin Vətənin nəbzi ilə vursun,” – demişdi Ulu Öndər Heydər Əliyev. Vətən müharibəsi dövründə biz bunun canlı şahidi olduq. Poladlı kəndinin sakini, iki şəhid atası Asif Abbasov deyir ki, biz bu müharibədə Ali Baş Komandan, möhtərəm Prezidentimiz İlham Əliyevin, Ordumuzun və xalqın sarsılmaz birliyini gördük. Həqiqətən də, hər kəsin nəbzi Vətənin nəbzi ilə vururdu.
Ata danışır ki, hərbi maşınlar gəlib keçəndə, kənddə hər kəs əsgərlərimizə sovqat verməyə çalışırdı. Ən əsası isə insanlarda o qədər böyük ruh yüksəkliyi vardı ki, qocadan cavana qədər hamı bu igidlərə qoşulub ermənilərə qarşı vuruşmaq istəyirdi.
Yenə də Ulu Öndərin sözləri ilə desək: “Vətənpərvərlik insanın daxili duyğularıdır”. Müharibə bu duyğuları daha da alovlandırmışdı.
Asif kişinin iki övladı – yüksək mənəviyyatları ilə seçilən Xaliq və Elşən müharibənin ilk günündən ordumuza əllərindən gələn köməyi göstərirdilər. Onları nə göydən dayanmadan yağan mərmilər, nə də valideynlərinin “özünüzü qoruyun!” sözləri saxlaya bilirdi.
Elə müharibənin ilk günündə – sentyabrın 27-də onlar şəhidlərimizin qarşılanıb, dini adətlərimizə uyğun ailələrinə yola salınmasında yaxından iştirak ediblər. Daha ətraflı »

Mehdiyeva Ayna Məhəmmədəli qızı 1965-ci il iyunun 20-də Tərtər şəhərində doğulub. 4 bacı, 4 qardaş olublar. Ayna bu çoxuşaqlı ailənin üçüncü övladı idi.
Məhəmmədəli kişi uşaqlarına təhsil verə bilməsə də, onların hamısını zəhmətə alışdırmışdı. Böyüyəndən sonra hər biri ürəyinə yatan iş tapıb, ailəyə kömək edib. Ayna rayon mərkəzi xəstəxanasında xadimə işləyirdi. Kollektivdə hamının hörmətini qazanmışdı. Yoldaşları deyirdilər ki, Aynanın ürəyi də, gördüyü iş də ayna kimi təmizdir.
Həyatından gileyli olmayan, hər şeyə şükür edərək taleyin ona ayırdığı ömür payını vicdanla yaşayan bu günahsız qız da erməni vandalizminin qurbanlarından biridir.
Ayna Mehdiyeva Vətən müharibəsi zamanı Ermənistan silahlı qüvvələrinin şəhərimizdə yerləşən mülki yaşayış məntəqələrini, döyüş sahəsindən uzaqdakı mülki obyektləri ağır silahlardan atəşə tutması nəticəsində 29 sentyabr tarixində şəhid olub. Artilleriya mərmisi onların həyətinə düşmüşdü.
Bacısı Tamam Mehdiyeva deyir ki, Ayna mənim bacım, iş yoldaşım və sevimli dostum idi. Əminəm ki, Azərbaycan xalqı erməni terrorunun qurbanı olan bu günahsız insanları heç zaman unutmayacaq.

Prezident İlham Əli-yevin 2020-ci il 2 dekabr tarixli Sərəncamına əsasən hər il sentyabrın 27-si Azərbaycanda Anım günü kimi qeyd olunur. Bu günün təsis edilməsi Vətən müharibəsində qəhrəmancasına döyüşmüş, ölkəmizin ərazi bütövlüyü yolunda canlarından keçmiş əsgər və zabitlərimizə, bütün şəhidlərimizə dərin ehtiramın ifadəsidir.
Vətən müharibəsi cəbhəsində Tərtərin 46 igid oğlu şirin canını torpaq uğrunda fəda edib, 36 mülki şəhidimiz var. Bu savaşda bütün xalq Ali Baş Komandan, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin və Azərbaycan Ordusunun ətrafında sıx birləşərək, möhtəşəm Qələbəni təmin etdi.
Sentyabrın 12-14-ü tarixlərində Ermənistan silahlı qüvvələrinin Laçın, Kəlbəcər, Zəngilan və Daşkəsən istiqamətlərində sərhəddə törətdikləri genişmiqyaslı təxribat nəticəsində Tərtərin daha bir igid oğlu– Evoğlu kəndinin sakini, 26 yaşlı Məftun Əhmədzadə şəhidlik zirvəsinə ucalıb.
Şəhid ailələri, qazilərimiz, Vətən müharibəsi iştirakçıları dövlət başçısının, rayon rəhbərliyinin, ictimaiyyətin daimi qayğısı ilə əhatə olunublar. Daha ətraflı »

2022-ci il sentyabrın 12-si gecə və 13-ü səhər saatlarında Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən Azərbaycan-Ermənistan dövlət sərhədinin Daşkəsən, Kəlbəcər, Laçın və Zəngilan istiqamətlərində törədilən genişmiqyaslı təxribatlar nəticəsində şəhid olmuş Əhmədzadə Məftun Seymur oğlunun əziz xatirəsinə.

Əzizimiz Məftun! Bu gün səni hamı bu adla çağırır. Hamımızın, hər bir ailənin əzizisən, doğmasısan. Şəklin əllərdə gəzir, şagirdlərin partalarının üzərinə qoyulur. Müəllimlər böyüyən nəslə sənin 26 illik əbədiyaşar ömrün haqqında məlumat verirlər.
Sənin haqqında danışanda gözlərimiz yaşarsa da, bu, kədər göz yaşları olmaqla yanaşı, həm də qürurdan doğan hisslərdir. Axı, sən bizim qürurumuz, fəxrimizsən.
Sən xatirələrdə çox güclü, təəssübkeş bir oğlan kimi yaşayırsan. Bunu Evoğlu kəndinin sakinləri, eləcə də səni tanıyan, sevən bütün insanlar, valideynlərin, doğmaların, “dayı” deyib, qollarını geniş açaraq özlərini qoynuna atan bacın uşaqları söyləyirlər.
26 illik qısa ömründə evinə ancaq halal, zəhmətlə qazanılan ruzi gətirmisən, haram tikəyə əl uzatmamısan. Daha ətraflı »

Kürdoğlu Abbasov, Sarov kəndi:

Həmin günü Azərbaycan Ordusunun hər bir zabiti və əsgəri illər boyu gözləmişdi. Ona görə də komandanlıq tərəfindən əmr veriləndə, böyük ruh yüksəkliyi ilə döyüşlərə qatıldıq. Mənim döyüş yolum Talış kəndindən başladı. Bircə amalım vardı–şəhidlərimizin qisasını almaq. Bizi dayandırmaq mümkün deyildi. Bir yüksəkliyi alıb, digərinə doğru tələsirdik.
Suqovuşanın alınmasında iştirak etmişəm. 10 oktyabr tarixində yaralandım.
Möhtərəm Prezidentimizin müvafiq Sərəncamları ilə “Cəsur döyüşçü” və “Laçının azad olunmasına görə” medalları ilə təltif olunmuşam. Həmçinin “Vətən müharibəsi iştirakçısı” medalına layiq görülmüşəm.

Beyrək Quliyev, Hacıqərvənd kəndi:

Müharibənin yalnız bir günü deyil, hər günü , hər saatı, hər dəqiqəsi yadda-şımıza ömürlük həkk olunub. Bunları unutmaq mümkün deyil. Müharibənin başlamasından iki il keçib. Ancaq əsrlər keçsə də, xalqımız torpaqlarımızın işğaldan azad edilməsində misilsiz şücaətlər göstərən qəhrəmanlarımızı heç zaman unutmayacaq. Şəhid analarının qarşısında baş əyirəm. Onların kədəri sonsuzdur, ancaq onlar bilirlər ki, xalqımıza başucalığını, azadlıq hissini bu şəhid oğullar bəxş ediblər. Ona görə də biz hamımız kədərlə yanaşı, sonsuz qürur hissi keçiririk.
Mən sentyabrın 29-da Ağdərə istiqamətində gedən döyüşlərdə yaralanmışam. “Cəsur döyüşçü” və “Suqovuşanın azad olunmasına görə” medalları ilə təltif olunmuşam.
Allah bütün şəhidlərimizə rəhmət eləsin.

Rizvan Məmmədov, Buruc kəndi:

Mən öz istəyimlə 7 il yarım müddətdən artıq hərbi qulluqçu kimi Azərbaycan Ordusunda xidmət etmişəm. 27-si səhər-səhər əks hücuma başlamaq əmrini eşidəndə, heç də təəccüblənmədim. Çünki bu əmrə hazır idik. Onu gözləyirdik. Bilirdik ki, 30 il işğal altında inləyən torpaqları Ali Baş Komandan İlham Əliyevin əmri ilə Azərbaycan Ordusu azad edəcək.
Hər birimiz üzərimizə düşən vəzifəni yerinə yetirməyə çalışırdıq. Mən də Suqovuşan uğrunda gedən döyüşlərdə yaralandım. Sağlamlığımı itirsəm də, çox qürurluyam. Çünki xalqımızın başucalığını qaytara bilmişik.
Sinəmi bəzəyən “Suqovuşanın azad olunmasına görə” və “Azərbaycan Ordusunun “100 illiyi” medalları fəaliyyətimə verilən yüksək qiymətdir.

Məhəbbət Niftalıyev, Evoğlu kəndi:

Müharibəyə Talış istiqamə-tindən qatılmışam. Hər bir əsgər və zabit üçün bu savaş ölüm-dirim mübarizəsi idi. Həmçinin bizi bir arzu və istək birləşdirirdi. Bu, torpaqlarımızı azad görmək arzusuydu. Hər kəs ümumi amal uğrunda canından keçməyə hazır idi.
Döyüşlərin birində mən də yaralandım. 7 saat meşədə mühasirədə qaldım.
Möhtərəm Prezidentimiz İlham Əliyev biz qazilərə daim diqqət və qayğı göstərir. Yerlərdə problemlərimizin həllinə yaxından köməklik göstərirlər.
“Cəsur döyüşçü”, “Suqovuşanın azad olunmasına görə”, “Vətən müharibəsi iştirakçısı” medallarının mükafatçısıyam.

Nurlan Məhərrəmli, Evoğlu kəndi:

Müharibəyə könüllü getmişəm. Murovdağ, Talış, Suqovuşan istiqamətlərində dö-yüşmüşəm. Şəhid olmuş yoldaşlarıma Allahdan rəhmət diləyirəm.
Şəhid anaları qarşısında baş əyirəm. Onlara səbr, dözüm arzulayıram.
Övlad itkisi agır dərddir, ancaq şəhidlərimizin qanı yerdə qalmadı, onların qisası artıqlaması ilə alıındı. Vətən torpaqları düşməndən azad olundu.
Bir əsgər kimi Vətən müharibəsi iştirakçısı, qazi olduğumdan qürur duyuram.
Mənim də dövlət təltiflərim var. “Suqovuşanın azad olunmasına görə”, “Cəsur dö-yüşçü” , “Vətən müharibəsi iştirakçısı” medallarını sinəmdə fəxrlə gəzdirirəm.

Müsahibəni apardı:

Svetlana Bağırova

Tərtər Uşaq Gənclər İdman Şahmat Məktəbində rayon Gənclər və İdman İdarəsinin, rayon Təhsil şöbəsinin birgə təşkilatçılığı ilə “27 sentyabr–Anım günü”nə həsr edilmiş rayonun pilot məktəblərinin və Uşaq Gənclər İdman Şahmat Məktəbinin 8-14 yaş qrupu şagirdləri arasında şahmat idman növü üzrə turnir keçirilib.
Turnirdə şəhidlərin əziz xatirəsi bir dəqiqəlik sükutla anılıb. Sonra uşaqlara Vətən müharibəsi haqqında məlumat verilib.
Olimpiya sistemi(uduzan çıxır) ilə keçirilən turnirə 36 nəfər məktəbli qatılıb.
Qaliblər Tərtər rayon Gənclər və İdman İdarəsinin müvafiq diplomları ilə təltif ediliblər.

CƏDVƏL

Yenə gəldi sentyabr, qüssə gəldi, kədər gəldi. 2020-ci il sentyabrın 27-dən Ermənistanın ölkəmizə qarşı hərbi təcavüzünə cavab olaraq, Azərbaycan Respublikası Silahlı Qüvvələrinin Ali Baş Komandanı İlham Əliyevin rəhbərliyi altında işğal edilmiş torpaqlarımızın azad edilməsi uğrunda mübarizəyə başlamışdır. 44 günlük bu savaş tariximizə Vətən müharibəsi kimi yazıldı. Vətənimizin ərazi bütövlüyü uğrunda gedən mübarizədə rəşadət göstərən əsgər və zabitlərimiz, arxa cəbhədə çalışan mülki insanlarımız, bütövlükdə xalqımız əzm və iradə, bir yumruq kimi birlik və həmrəylik göstərərək, düşmənə sarsıdıcı və unudulmaz zərbələr endirmişlər.
Azərbaycan Ordusunun Zəfər yürüşünə dözə bilməyən düşmən yenə də qəddarlıqla mülki insanları hədəfə almağa başladı. Gəncə şəhərinin 5 dəfə ayrı-ayrı zamanlarda bombalanması, əhalinin, o cümlədən uşaqların, qocaların ölümünə və yaralanmasına səbəb oldu. Nəinki Gəncə, Bərdə, Tərtər, digər rayon və şəhərlərdə də təxribatlar törədildi. Sanki düşmənlər günahsız insanları öldürməkdən zövq alırdılar. Lakin bütün bu təxribatlar Azərbaycan Ordusunun və xalqının gücünü, əzmkarlığını əlindən ala bilmədi. Düşmənə qəhrəmancasına müqavimət göstərən rayonlar sırasında mənim qürur duyduğum doğma Tərtərim də vardı.
Vətən müharibəsində Silahlı Qüvvələrimizin 3000-ə yaxın hərbi qulluqçusu şəhid olmuş, on bir min nəfərdən artıq hərbçimiz yaralanaraq sağlamlığını itirmişdir. İşğal altında olan torpaqlarımız 44 gün ərzində qəhrəman şəhidlərimizin qanı və canı bahasına azad olunmuşdur.
Vətən müharibəsində qəhrəmancasına döyüşmüş, Azərbaycan bayrağını azad edilmiş torpaqlarımızda dalğalandırmış, ölkəmizin ərazi bütövlüyü yolunda canlarını fəda etmiş bütün şəhidlərimizin qarşısında baş əyirik. Azərbaycan Ordusunun və şəhidlərimizin qəhrəmanlığı heç zaman unudulmayacaq.
Allah bütün şəhidlərimizə rəhmət eləsin!

Səbinə Elxanqızı,
Naxçıvan Dövlət Universiteti 

Jurnalistika fakültəsinin
I kurs tələbəsi