Son mənzilə gedən yolları ot basmasın

Bu dünyada hər kəs çalışır ki, başqalarından geri qalmasın, evi dəbdəbəli, maşını bahalı olsun. Lakin yaradanın bizə ayırdığı vaxt çatanda, bərabərləşirik. Qəbiristanlıqda məzarlar müxtəlif olsa da, orada uyuyanların bir istəyi var: Son mənzilə gedən yolları ot basmasın, bura zibil tökülməsin.
Odur ki, gəlin qəbiristanlıqlarımıza qayğı ilə yanaşaq, ancaq qara bayramlarda deyil, adi günlərdə də vaxt tapanda bura baş çəkək, səliqə yaradaq.
Bu baxımdan şəhərimizdəki köhnə qəbiristanlıqda vəziyyət xüsusilə acınacaqlıdır. Bəzi məzarların üzərinə tökülmüş qalaq-qalaq zibil adamın ürəyini ağrıdır.
Bu zibilliklər qəbiristanlıqdakı sakitliklə heç cür uyuşmur. Axı, biz bura gələrkən həyatın daimi olmadığını daha çox anlayırıq. Elə isə çalışaq ki, yaşadığımız günləri, ayları xeyirxah işlərə sərf edək. Daha ətraflı »

Ölkəmizin və eləcə də rayonumuzun hər yerində olduğu kimi, 96 saylı Tərtər ilk peşə ixtisas məktəbində də Novruz bayramı şənliyi yüksək coşqu ilə keçirilib. Məktəbin həyətində əsl Novruz ab-havası duyulurdu. Masalar, sə-məni, yaz çiçəkləri və dadlı bayram şirniyyatları–şəkərbura, paxlava, qoğal və tortlarla bəzədilib. Milli geyimdə olan gənc qızların çöhrəsindən sevinc tökülür. Novruz bayramının məşhur qəhrəmanları –Kosa və Keçəlin başları bərk qarışıb yumurta döyüşüb və bayram payı yığmağa. Sanki ətrafdakı təmtəraqdan onların xəbəri yoxdur. Dəvətli qonaqlar isə öz masalarında əyləşib, bayram şənliyinin başlanmasını gözləyirlər.
Gücləndiricidən bayram şənliyinin aparıcısının səsi eşidilir. İlk olaraq söz peşə məktəbinin direktoru Əli Babayevə verilir.
Direktor şənliyin iştirakçılarını salamlayır. Ümummilli lider Heydər Əliyevin və canlarından keçərək şəhid olmuş igidlərin ruhu bir dəqiqəlik sükutla yad edilir. Sonra Azərbaycanın Dövlət himninin sədaları ətrafa yayılır. Əli müəllim hər kəsi Novruz bayramı münasibətilə təbrik edib, sözü məktəbin ixtisas müəllimi Həqiqət Alıkişiyevaya verir. Həqiqət Alıkişiyeva bildirdi ki, Novruz bayramı Azərbaycan xalqının milli bayramı olmaqla özündə xalqımızın adətlərini qoruyub saxlamışdı. Bu bayram təbiətin oyanmasından xəbər verir, insanların mənəvi düşüncəsini təzələyir. Daha ətraflı »

Zaman sürətlə ötüb keçir. Bacarsaq da, bacarmasaq da, bu sürətlə ayaqlaşmalıyıq. Elə bil dünən yalançı çərşənbələrin gəlişinə sevinirdik. İndi isə ilaxır çırşənbə astanadadır. Onu yola salıb Novruzu, baharı qarşılayacağıq.
Novruz xalqımızın qədim və çox gözəl milli adət-ənənələrindən biri olmaqla, əsrlərdir ki, həyatımıza yeni nəfəs, xoş əhval-ruhiyyə, bolluq, barışıq, mehribançılıq gətirir. Novruzu hamı sevir. Qocalar da, uşaqlar da. Həyətlərdə tonqallar qalananda yaşlılar öz cavanlıqlarını ya-da salır, balacalar isə bitib-tükənməyən arzularının qanadlarında səmalara uçmaq istəyirlər. Həmin gün hər kəs ən çox arzuladığı insanlarla görüşə bilir. Çünki adətdir, valideynlər, qohumlar ziyarət edilir, küsülülər barışır. Hər evdə bol ruzi olur ki, qarşıdakı il də ruzili-bərəkətli olsun.
Novruzqabağı günlərdə dünyadan köçən doğmaları yad etmək də nəsildən-nəsilə ötürülən adətlərdən biridir. Builki bayram günlərində də şəhərimizin hər iki qəbiristanlığında, eləcə də kənd qəbiristanlıqlarında şəhidlərimizin əziz xatirəsi yad olundu, eləcə də insanlar öz doğmalarının məzarlarını ziyarət etdilər. Rayonumuzdan uzaqda yaşayanların çoxu həmin gün vaxt tapıb doğma Tərtərə gəldilər. Bu da milli adətimizin bir qiymətli cəhətidir, əlaqələrin qırılmasına, unudulmasına yol verilmir.
Ümummilli Lider Heydər Əliyev Novruz bayramı haqqında belə deyib:”Təbiətin oyanışının, varlığın yenidən canlanmasının müjdəsini verən Novruz bayramı ən qədim zamanlardan bəri həyat və məişətimizə daxil olmuş, insanlara aydın və işıqlı sabaha, xoşbəxt gələcəyə inam duyğusu bəxş etmişdir”. Daha ətraflı »

Xalqıımızın belə bir deyimi var: “Dost dar gündə tanınar”. Bu sözləri yəhudi xalqı haqqında da deyə bilərik. Həm tarixi faktlar, həm də yaxın keçmişimizdə yaşadıqlarımız sübut edir ki, bizi bir-birimizə dost edən cəhətlər çoxdur.

AMEA-nın Arxeologiya, Etnoqrafiya və Antropologiya İnstitutunun Antropologiya Mərkəzinin doktorantı kimi tarix üzrə fəlsəfə doktoru elmi dərəcəsi almaq üçün təqdim etdiyim “Azərbaycanda yaşayan Avropa yəhudilərinin müasir etnomədəni dinamikasının xüsusiyyətləri” adlı dissertasiya işimdə bu mövzunu hərtərəfli araşdırmağa çalışmışam. Müxtəlif vaxtlarda isə ölkəmizdə və xaricdə nəşr olunan çap mediasında “Aşkenaz yəhudilərinin adət və ənənələri haqqında”, “Aşkenaz yəhudilərinin Azərbaycan ərazilərinə gəlmələrinin tarixi”, “Aşkenaz yəhudiləri icmasının ictimai təşkilatları”, “Azərbaycan elminin, mədəniyyətinin və incəsənətinin inkişafında yəhudilərin rolu”, “Azərbaycanda yaşayan yəhudilərin subetnik qrupları haqqında”, “İkinci Dünya müharibəsi zamanı azərbaycanlıların yəhudilərə münasibəti haqqında” və s. elmi məqalələrlə çıxış etmişəm.
Apardığım araşdırmalar nəticəsində belə qənaətə gəlmişəm ki, yəhudilərin Azərbaycana güclü axını tariximizdəki bir neçə mühüm mərhələyə təsadüf edir. Götürək elə Xalq Cümhuriyyəti dövrünü. Məlumdur ki, ömrü az olan, lakin bu az müddətdə azadlığımız, istiqlaliyyətimiz yolunda tarixi işlər görən Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti hökumətinin tərkibində yəhudilər də vardı. XIX əsrin əvvəllərində Bakıda neft mədənlərinin işə düşməsi ilə əlaqədar Azərbaycana gələn bu millətin nümayəndələri müxtəlif sahələrdə azərbaycanlılara yaxından kömək göstərmişlər.
Yəhudilərin Azərbaycana gəlməsinin sonrakı böyük dalğası İkinci Dünya müharibəsi illərinə təsadüf edir. Məhz bu zaman xalqımızın humanistliyi, qonaqpərvərliyi, tolerantlığı sayəsində alman faşizminin işgəncələrindən qurtulmağa can atan çoxsaylı yəhudi ailələri respublikamıza pənah gətirmişlər. Daha ətraflı »

XINAYAXDI MƏRASİMİ

Ta insanlıq yaranandan toy adətləri yaranmışdı və bu günümüzə qədər çatmışdı. Təkamül nəticəsində insanlar arasında bir çox mərasimlər yaranmışdı. Bu günümüzə gəlib çatanlar bunlardı: – “Nişan” mərasimi (ad elədi), “Parça biçdi” (qız toyu) “Xına yaxdı” (bəzi yerlərdə xınanahan) mərasimləri və “Toy mərasimi”.
“Xına yaxdı” mərasimi ilk dəfə oda sitayiş edən qəbilələr arasında yayılmışdı. Bitki köklərini əzib, alov rəngində-qırmızı rəngləri günəş simvolu olaraq ovuc-larının içinə dəyirmi formada yaxarmışlar. Xüsusi mahnılar, haxıştalar deyərmişlər.
İndi bir qədər təkmilləşərək bu günümüzə gəlib çatan “Xına yaxdı” mərasimlərinin keçirilməsindən danışaq.
Toydan bir gün əvvəl – cavan qız-gəlinlər toplaşaraq məclis qurur, qıza qırmızı paltar geyindirib başına qırmızı örpək salırlar. Çal-çağırla oğlan evindən xına xonçası qızın qabağına qoyulur. Hər tərəfdən xeyir-dualar verilir: “Ağ günə çıxasan. Odlu-ocaqlı olasan” sədaları ilə haxıştalar deyilir. Əvvəlcə oğlan anası qızın ovcuna pul qoyur, sonra xına yaxılır. Bundan sonra qız-gəlinlər ovuclarına Günəş simvolu sayılan dəyirmi biçimli xına yaxırlar. Yaşlı qadınlar barmaqlarının ucunu xınaya batırırlar. Daha ətraflı »

Yas mərasimi Azərbaycan xalqının, ümumən müsəlmanların, İslam dininə etiqad edən xalqların ən qədim mərasimlərindəndir. Qurani-Kərimin “Ənkəbut” surəsinin 57-ci ayəsində “Hər kəs ölümü dadacaqdır” cümləsi insan övladının bu həyatda əbədi olmadığına, gec-tez tanrı dərgahına köç edəcəyinə sübutdur.
Yaxınlarımızın, dost-tanış və ya qohumlarımızın itkisi hamımız üçün ağrılı yaşantıdır. Biz hamımız haçansa bu acını yaşamışıq. Təsəllimiz isə mərhuma göstərdiyimiz hörmətin nişanəsi–son borcumuzu yerinə yetirməyimizdir. Dərd insanı nə qədər üstələsə də hamımız diqqətimizi mərasimin təşkilinə və keçirilməsinə yönəldir, bu işdə qüsurlara yol verməməyə çalı-şırıq.
Din xadimlərimiz və ayinin icrasının təşkilatçıları mərasimin adət-ənənəyə uyğun olma-sının təminatçılarıdır. Ancaq bəziləri öz şöhrətləri xatirinə təmtərağa yol verirlər. Bu isə qəbuledilməzdir.
Dinimiz mərhum üçün 3,7, 40 və ildönümü mərasimlərini keçirməyi qadağan etmir. Ancaq ölü yiyələrinin xərc-borca girməmək, israfçılıq etməmək şərti ilə. Daha ətraflı »

HÖRMƏT QAZANMIŞ TİBB BACISI

Ahıl yaşda olan bir ana tanıyıram, camaat arasında xətir-hörməti olan qay-ğıkeş bir anadır. Bu qadın çoxlarımızın sayğı göstərdiyimiz, 46 il uşaq xəstəxanasında tibb bacısı işləyən Raya Məmmədovadır. Onunla evində görüşdüm. Xeyli söhbətimiz oldu.
Öyrəndim ki, Raya Məmmədova 1949-cu ildə rayonumuzun Bayandurlu kəndində doğulub. Ailədə hamının sevimlisi olub. Elə iş yerində də, camaat arasında da daim məhəbbətlə qarşılanıb. 1964-cü ildə Ağdaş rayonunda tibb texnikumuna daxil olub və 1968-ci ildə oranı bitirərək rayon uşaq xəstəxanasında fəaliyyətə başlayıb. Raya xanım ilk iş gününü xatırlayaraq dedi:
–Mən ilk gündən hamının sevimlisi olan həkim Cavahir Musayeva, təcrübəli tibb bacısı Rima Xanbutayeva ilə işlədim, həmişə onların təcrübəsindən bəhrələndim. Az vaxtda onlardan tibb peşəsinin incəliklərinə yiyələndim. Sonralar özüm də onlarla tibb bacısının təcrübə toplamasına kömək etdim. 2014-cü ilin aprelində təqaüdə çıxdım. Bu illər ərzində uşaq xəstəxanasının baş həkimləri Zahid Kərimov, Ramiz Mehdiyev, Hicran Rəhimli ilə çiyin-çiyinə işlədim. İş qabiliyyətimə, yoldaşlığıma görə heç zaman narazılıq eşitmədim.Məni təqaüdə də təmtəraqla, hədiyyələrlə yola saldılar. Bütün bunlar mənə qoyulan hörmətin nəticəsi idi. Camaatın razılığı da təmənnasız xidmətimin bəhrəsidir. Peşə attestasiyasından isə həmişə uğurla çıxmışam. Hətta bir neçə çağırış yerli şəhər sovetinə deputat seçilmişəm. Şəhərin mərkəzində asılmış “Şərəf” lövhəsində 10 ildən artıq şəklim asılıb. Bütün bunlar sənətimə vurğunluğumdan irəli gəlirdi. Daha ətraflı »

Məhəmməd Peyğəmbərin (ə.s.)
elm haqqında dedikləri

Alimin ölümü-dünyanın məhvidir.
Ömrünü elmə həsr edən adam heç vaxt ölmür.
Bir saat elmlə məşğul olmaq altmış il namaz və dua ilə məşğul olmaqdan xeyirlidir.
Uşaqlıqdan qazanılmış bilik daşa həkk olunmuş yazıdır.
Elmsiz adamlar diri ikən ölü kimidirlər. Elmlilər isə öləndən sonra da yaşayırlar.
Cənnət anaların ayaqları altındadır.

Toplayanı: Qədir Tərtərli

Azərbaycan Respublikasının Əməkdar artisti, sevimli müğənnimiz  Gülyanaq Məmmədova Özbəkistan Respublikasının Xalq artisti adına layiq görülüb. Zəng edib birbaşa özü ilə danışıb təbrik etsəm də mətbuat vasitəsi ilə də təbrik etmək qərarına gəldim. SSRİ dağılandan sonra bu yeganə hadisədir ki, keçmiş sovet respublikaları arasında xarici ölkənin müğənnisinə xalq artisti adı verilir. Bu həqiqətən məni sevindirdi. Sevdiyim və hörmət bəslədiyim  müğənnilərdən biri də Gülyanaq Məmmədovadır. Gülyanaq xanımın o cılız canında böyük mərdlik, sədəlik, təbiilik, vətənpərvərlik var. Çox istedadlı müğənni olmaqla yanaşı, Gülyanaq xanım insan kimi, dost kimi bütün insani müsbət keyfiyyətlərə malikdir. Onun doğmalarını, əzizlərini də təbrik edirəm. Elə bilirəm bu uğur yalnız Gülyanaq xanımın uğuru deyil, Azərbaycan xalqının, dövlətinin, mədəniyyətinin uğurudur. Bu sevinc onu sevənlərin sevincidir. Daha ətraflı »

Bəlkə də gənc oxucularımız bil-mirlər ki, 2 ildən sonra 90 illiyini qeyd edəcəyimiz qəzetimiz məhz 17 il bundan əvvəl, 7 illik fasilədən sonra avqustun 20-də “Yeni Tərtər” adı ilə çap olunmağa baş-layıb.
Bu, Tərtərin ictimai həyatında mühüm hadisə idi. Çünki rayon qəzetinin nəşrinin dayanması kollektivimizlə yanaşı, oxucuları da məyus etmişdir.
Həmin ərəfədə “Tərtər” qəzetinin redaktoru Hilal Bayramov və redaktor müavini Əmiraslan Qurbanzadə dünyalarını dəyişdikləri üçün, redaktor vəzifəsi şairpublisist, əvvəllər bizim qəzetdə çalışmış Tofiq Yusifə tapşırıldı. “Tərtər” adı isə “Yeni Tərtər”lə əvəz olundu.
Həmin dövr həm rayonumuzun, həm də qəzetimizin həyatında yeni bir mərhələnin başlanğıcı oldu.
Əlbəttə ki, “Yeni Tərtər”in uğurlarında bütün kollektivimizlə yanaşı 16 il bu qəzetə rəhbərlik etmiş redaktor Tofiq Yusifin, müxbir Əvəz Nəsirovun əməyi var.
Odur ki əlamətdar gündə biz dünyasını dəyişənlərin hamısına Allahdan rəhmət diləyir, qalanlarına isə cansağlığı arzulayırıq.
Həyat belədir, biz dünyadan kö-çürük, amma sözümüz, işimiz, yaradıcılığımız qalır. Tofiq məllimi də bizə xatırladan onun ərsəyə gətirdiyi kitablar, oxunaqlı publisistik məqalələri, lirik şeirləridir.
İllər keçəcək, qəzetin fəaliyyətini araşdıran gənc yazarlar dönə-dönə onun yaradıcılığına müraciət edəcəklər. Rayon qəzeti yaşadıqca, onun ərsəyə gəlməsində zəhməti olan insanlar yaddan çıxma-yacaq.

“Yeni Tərtər”