Bəşəriyyətin mübarizə apardığı arzuolunmaz yoluxucu xəstəlik, sağlamlığın və mənəviyyatın qənimi

Narkotik adətən beyin və sinir sisteminə təsir edən və istifadə edildikdə fiziki və psixoloji asılılıq yaradan maddələrə verilən ümumi addır. Bu maddələrdən əvvəlcə əyləndirici məqsədlərlə istifadə olunur, amma bu, onların sağlamlığa zərərli təsirini aradan qaldırmır. Narkomaniya insanların düçar olduğu çıxılmaz bataqlıqdır. Onu haqlı olaraq “ağ ölüm” də adlandırırlar.
Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının məlumatına görə, bu gün dünya əhalisinin 270 milyonu planetimizin ən qlobal problemlərindən birinə çevrilən, insanları ölümün ağuşuna atan, genofonda sarsıdıcı zərbələr endirən bu ağır bəlanın əzabını yaşamaqdadır. Narkomanlıq və narkotiklərin qanunsuz dövriyyəsi ən ciddi və təhlükəli qlobal problemlərdən biri olmaqla, cəmiyyətin mənəvi və əxlaqi dəyərlərinə böyük zərbə vurur, cinayətkarlığın artmasına səbəb yaradır, eyni zamanda, terrorizmin maliyyə mənbəyi olmaqla, beynəlxalq təhlükəsizliyə ən ciddi təhdidlərdən biri kimi çıxış edir.
Məhz bunlara görə Ümummilli Liderimiz Heydər Əliyev narkomaniyanı cəmiyyətin “sosial bəlası” adlandırmışdır. Ulu Öndər Heydər Əliyevin 15 iyul 2000-ci il tarixli Fərmanı ilə təsdiq edilmiş “Narkotik vasitələrin, psixotrop maddələrin və onların prekursorlarının qanunsuz dövriyyəsinə və narkomanlığın yayılmasına qarşı mübarizə üzrə Milli Proqram (2000-2006-cı illər)” müstəsna əhəmiyyətə malik oldu. Bu istiqamətdə mübarizə məhz bu sənədə əsaslanmaqla aparılırdı və həmçinin xüsusi Dövlət Komissiyası yaradıldı.
Dünya dövlətlərinin əksəriyyəti narkomanlığa və narkotik vasitələrin qeyri-qanuni dövriyyəsinə qarşı səmərəli mübarizəni təşkil etmək üçün birgə yollar axtarırlar. Azərbaycan Respublikası da narkotiklərin qanunsuz dövriyyəsinə qarşı mübarizəni tənzimləyən beynəlxalq hüquq normalarını tam, hərtərəfli və sistemli şəkildə əks etdirən Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Konvensiyalarına, o cümlədən 1972-ci il protokolu ilə edilmiş düzəlişlərlə “Narkotik vasitələrə dair 1961-ci il Vahid Konvensiyasına”, “Psixotrop maddələr haqqında” 1971-ci il Konvensiyasına və “Narkotik vasitələrin və psixotrop maddələrin qanunsuz dövriyyəsi ilə mübarizə haqqında” 1988-ci il Konvensiyasına qoşulmaqla, bu cinayətlərə qarşı mübarizədə öz üzərinə mühüm vəzifələr götürmüşdür. Daha ətraflı »

ADIN ŞƏRƏFLİDİR SƏNİN, EY QADIN!
DAHİLƏR ANASI ÇAĞRILIR ADIN

Bəli! Dahilərin, alimlərin, qəhrəmanların, qolu güclü qoç igidlərin anasıdır qadın.
Bir nərəsiylə düşməni qorxuya salan, öz silahıyla düşmən üstünə təkbaşına gedən Koroğluları, Mübarizləri, Vəzirləri, Elmanları bu vətən üçün böyüdən anadır qadın.
Torpaq uğrunda canından keçən minlərlə şəhidimizin anasıdır – qadın.
Hər şey vətəndən başlayır. Vətənimizə də ana vətən deyirik.
Fikrimi nəinki azadlıqdan, hətta fiziki xüsusiyyətlərindən məhrum olmuş, ancaq bu gün dünyada əsərləri milyon dollara təqdim olunan bir qadının sözləri ilə davam etmək istəyirəm: “Əxlaq və namusdan söz düşəndə yalnız qadınlar haqqında danışmağa başlayan hər kəs əxlaqsız və namussuzdur”. Bu sözlər hər şeyini itirdiyi bir halda belə var olan dəyanətini təqdim edən və qadın gücünü nümayiş etdirən birinin sözləridir. Qadın zərif varlıqdır yanaşmasını çox vaxt zəiflə qarışıq salan bir cəmiyyətdə yaradılışın birbaşa özü olan bu möcüzəvi yaradılışı kiçik görərək, zorakılığa məruz qalan şəxs olaraq mübarizə aparmaq bəzən yorucu ola bilir.
Amma onlar unudurlar ki, qadın anadır, qadın yoldaşdır, qadın bacıdır və gücsüz deyə yox, sadəcə varlığının əhəmiyyətini hiss etdiyi bir əks cins görmək istəyir, hər zorda – ata, yoldaş, qardaş… Amma bəzən cəmiyyətimizdə bu basqı ilkin növbədə ən yaxınlarımızdan görünür və ən yüksək potensialı daşıyan bir çox qızımızın qarşısına daş qoyur. Daha ətraflı »

Dünya azərbaycanlılarının həmrəyliyi gününün dövlət bayramı kimi qeyd edilməsi Ümummilli Lider Heydər Əliyevin adı ilə bağlıdır.

Sovet imperiyası süqut etdikdən sonra Araz çayının hər iki sahilində yaşayan azərbaycanlılar sərhədə doğru yürüş etdilər. Uzun zaman bir-birinə həsrət qalan Azərbaycan xalqının Arazın hər iki sahilində sərhəd yürüşü – Şimali və Cənubi Azərbaycan arasındakı sərhəd dirəklərini yıxması, həftələrlə Araz qırağında gecə-gündüz birləşmək şüarı əslində azərbaycanlıların bir millət olduğunu dünya çapında bir daha canlandırmağa və Azərbaycanı bütövləşdirməyə cəhd idi. Həmrəylik günü bu birləşmək istəyinin simvoludur. Qədim və zəngin tarixə malik olan Azərbaycan xalqının dirçəlişini, tərəqqisini və milli birliyini əks etdirən, onu müstəqil dövlətçilik uğrunda müqəddəs və məsuliyyətli mübarizəyə səfərbər edən həmrəylik günü hər bir azərbaycanlı üçün inam və ümid anıdır.

Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin 1991-ci il dekabrın 16-da Heydər Əliyevin sədrliyi ilə keçən iclasında 31 dekabrın dünya azərbaycanlılarının həmrəyliyi bayramı kimi qeyd olunması barədə qərar qəbul edilib.

Ali Məclis bununla bağlı qanunvericilik aktının qəbul olunması üçün ölkə parlamentinə – Azərbaycan Respublikasının Ali Sovetinə müraciət edib. Dekabrın 25-də Ali Sovetin Milli Şurası müraciəti nəzərə alaraq, dekabrın 31-nin Dünya azərbaycanlılarının həmrəyliyi günü elan olunması barədə qanun qəbul edib və bütün azərbaycanlılar rəsmən bu günü bayram kimi qeyd edir.

Dünya azərbaycanlılarının həmrəyliyi, onların təşkilatlanması prosesini daim diqqət mərkəzində saxlayan Ulu Öndər Heydər Əliyev həmrəylik gününü təsis etməklə xalqın birləşməsinə və ideoloji həmrəyliyinə müvəffəq olmuşdur.

“Hər bir insan üçün onun milli mənsubiyyəti onun qürur mənbəyidir. Mən həmişə fəxr etmişəm, bu gün də fəxr edirəm ki, mən azərbaycanlıyam!” – Ulu Öndər Heydər Əliyevin bu kəlamları hər bir həmvətənimiz üçün milli qürur rəmzinə çevrilmişdir. Daha ətraflı »

SANKT-PETERBURQDA YAŞAYAN TƏRTƏRLİ LEYLAMIZ

31 dekbar-Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəylik Günü münasibətilə qəzetimizə material hazırlamaq istəyirdim. Xaricdə yaşayan həmyerlilərimizlə maraqlandım. Elə bu zaman sinif yoldaşım, hal-hazırda Tərtərdə yaşayan, şəhər 1 saylı tam orta məktəbin keçmiş tarix müəllimi Zita xanım mənə zəng vurdu. Nənələr nədən danışarlar? Əlbəttə ki, nəvələrin uğurlarından, xoş soraqlarından. Zita müəllim də bildirdi ki, bu yaxınlarda Azərbaycanın Rusiyadakı səfiri Rəhman Mustafayev Sankt-Peterburq şəhərində olub və burada Azərbaycan milli-mədəni muxtariyyəti yanında Sankt-Peterburq Azərbaycan Gənclər Birliyinin üzvləri ilə gö-rüşüb. Həmin görüşdə Zita müəllimin nəvəsi Leyla Kərimova da iştirak edib və bu görüş onda zəngin təəssüratlar yaradıb. Mövzu axtarırdım, özü məni tapdı. Sinif yoldaşımdan xahiş etdim ki, nəvəsi mənə zəng vursun.
Aradan heç 5 dəqiqə keçməmiş, telefonuma zəng gəldi və mən Leyla xanımın Azərbaycan dilində şirin danışığını eşitdim.
Öyrəndim ki, onun hər iki valideyni tərtərlidir. Burada doğulub, boya-başa çatıblar. Azərbaycanda ali təhsil alıblar. Ailə qurandan sonra isə Sankt-Peterburqda yaşayırlar. Leyla xanım özü isə bu şəhərdə doğulub. Sankt-Peterburqda yaşamasına baxmayaraq, Azərbaycanda tez-tez olur, doğma dilini, adət və ənənələrini yaxşı bilir. Təkcə bilməklə, bunlara əməl etməklə kifayətlənmir. Azərbaycan haqqında əsl həqiqətlərin Rusiya ictimaiyyətinə çatdırılmasında fəal iştirak edir.
Leyla xanımın dediklərindən:
–2012-ci ildə Azərbaycan rəqsləri ilə məşğul olarkən Azərbaycan diasporunun Sankt-Peterburqdakı fəaliyyəti haqqında məlumat aldım. Rəqs qrupunda iştirak etdiyim səkkiz il ərzində diaspora ilə sıx əməkdaşlıq etdik və həmişə bir-birimizi dəstəklədik. Mən 2022-ci ildə Azərbaycanın milli-mədəni muxtariyyəti yanında Sankt-Peterburq Azərbaycan Gənclər Birliyinin üzvü oldum. Bir sıra maraqlı layihələrin təşkilində və həyata keçirilməsində iştirak etmişəm. Bunların arasında Azərbaycan ənənələrinə həsr olunmuş çay mərasimi mənim üçün xüsusi yer tutur. Həmin tədbirə 150-dən çox iştirakçının cəlb olunmasını təmin etdik, hadisənin bütün hazırlığını və keçirilməsini əlaqələndirdik. Daha ətraflı »

Olqa Sergeyevna Ukraynanın ən qaynar nöqtələrindən olan Xarkov şəhərindəndir. Xarici Dillər Universitetini bitirib. Gözəl mütəxəssisdir. Ukraynadakı vəziyyətlə bağlı onlayn işləyir. İngilis dilini tədris edir, müxtəlif tərcümələrlə məşğul olur.
Olqanın oğlu Eldar ikinci ildir ki, Azərbaycanda yaşayır. Slavyan Universitetinin Beynəlxalq Əlaqələr fakültəsinin tələbəsidir. Birinci kursu müvəffəqiyyətlə başa vurub.
Olqa deyir:
– Eldar 11-ci sinifdə oxuyarkən onu Azərbaycana, Tərtərdə yaşayan qohumlarımızın yanına gətirdim. Yolu çox çətinliklə, bir neçə Avropa ölkəsindən, sonra isə Türkiyədən keçərək gəldik. Mən qayıtmalıydım, çünki Vətənimdə müharibə gedir və ailəmizin qalan üzvləri də orada idilər. İlk dəfəydi ki, Eldarla ayrılırdım, ancaq narahat deyildim. Əminidim ki, ona burada kömək edəcəklər.
Eldar 11-ci sinfi onlayn olaraq Azərbaycanda bitirdi və Slavyan Universitetinə qəbul oldu. İndi kiçik oğlumla onun yanına gəlmişik. Bir il ərzində o, xeyli dəyişib, böyüyüb. Ona Slavyan Universitetinin yataqxanasında yer veriblər.
Ancaq tətil olan kimi Tərtərə gəlməyə can atır. Həm Bakını, həm də Tərtəri çox sevir. Təbii ki, Vətənində gedən prosesləri də diqqətlə izləyir və doğma şəhərinə qayıdacağı günü səbirsizliklə gözləyir. Daha ətraflı »

Azərbaycanda qohum evliliyinin qadağan edilməsinə münasibət birmənalı deyil. Bəziləri, xüsu-silə yaşlı nəslin nümayəndələri, öz fikirlərində qalaraq, belə evliliklərin tərəfdarı olduqlarını söyləyir. Onların da öz yanaşmaları var: qohumlar bir-birini tanıyır, bibi, xala öz qohumuna pis yanaşmaz və s. Lakin həyatda gördüyümüz hadisələr tamamilə bunun əksini söyləyir. Heç də həmişə bibi, yaxud xala yaxşı qaynana ola bilmir, üstəlik gənclərin böyüklərin məsləhəti ilə evlənməsi də bu nikahı qorumur, nəticədə ən yaxın qohumlar düşmən olaraq ayrılırlar.
Böyüklərdən fərqli olaraq, gənclər Azərbaycanda əmi, xala, bibi və dayı uşaqlarının evliliyini qadağan edən qanunun qəbul edilməsini alqışlayırlar. İlk olaraq ona görə ki, belə evliliklərdən çox vaxt xəstə uşaqlar dünyaya gəlir ki, bu da valideyn üçün ağır dərddir. İkincisi, əgər 60-70 il bundan əvvəl gənclər, əsasən öz kəndlərindən başqa heç yerə getmir, heç kimi tanımırdılarsa, indi belə deyil. Onların düzgün seçim etmək, bir-birini yaxşı tanımaq üçün bütün imkanları var. Lakin yaxşı olar ki, bu imkanlar da həddini aşmasın. Təəssüf ki, bəzi hallarda bir-birini tanıyan və bəyənən insanların da evliliyi uzun sürmür. Nəticədə isə bu nikahdan doğulan və ata və ananın arasında qalan, yarımçıq ailələrdə böyüyən uşaqların sayı artır. Daha ətraflı »

Ülvilik, zəriflik və gözəllik rəmzi olan, ana adını daşıyan qadınlar ölkəmizdə hər dövrdə uca tutulmuşdur. Azərbaycan qadını istedadı, əxlaqi dəyərləri ilə digərlərindən hər zaman seçilib.
Qadın dedikdə ilk öncə ağıla zəriflik gəlir. Ancaq qadın həm də möhkəm iradəyə, güclü xarakterə malikdir. O, övlad ya-nında ana olur, bacı-qardaş yanında bacı olur, həyat yoldaşı olur. Ümumilikdə həyatı qadınsız təsəvvür etmək mümkün deyil. O sözü işlətdikə ana, vətən, torpaq ağıla gəlir. Bu gün qadınların gənc nəslin düzgün, sa-vadlı, vətənə bağlı böyüməsində rolu böyükdür.
Vaxt keçdikcə, bütün dünyada olduğu kimi, Azərbaycanda da qadınların cəmiyyətdə rolu artır. İctimai-siyasi, iqtisadi, mə-dəni həyatımızın iştirakçısıdır qadın. Çox vaxt ailədə də bütün qərarlar, ailənin idarə olunması qadınların çiynində olur. Ata ailənin maddi tələbatını ödədiyi halda, qalan mənəvi yüklər ananın üzərinə düşür. Övladların məktəb həyatı, böyüməsi onun nəzarəti altında olur, ailənin digər çətinliklərini də qadınlar çəkir. Məhz ona görə ana adı müqəddəsdir. Lap qədim zamanlardan ölkəmizdə qadına– anaya daim böyük ehtiram və hörmət edilmiş, namus, qeyrət rəmzi sayılmışdır. Daha ətraflı »

Saran Daşdəmir qızı

Seydimli kəndinin sakini Saran Həsənova 1915-ci ildə Daşkəsən rayonunun Əmirvar kəndində doğulub. Atasının adı Daşdəmir olub. Gənclik illərində o, Qərbi Azərbaycanın Dərələyəz mahalından qaçqın düşmüş, həyat yoldaşını itirmiş və öhdəsində 4 uşağı qalan Seyfəli ilə ailə qurub. Bir müddət Əmirvarda yaşayıblar. Sonra Seyfəli kişinin qardaşları onları özləri məskunlaşdıqları Tərtər rayonunun Seydimli kəndinə çağırıblar. Saran nənənin sonrakı bir əsrlik həyatı bu kənddə, doğmalaşdığı, pis günündə, yaxşı günündə yanında olan insanlar arasında keçib. Dörd övladı var. İkisi dünyasını dəyişib. Ögeylik-doğmalıq bilmədən qalan uşaq-ların hamısını böyüdüb, ev-eşik, ailə sahibi edib.
Müasirlərimizdən fərqli olaraq Saran nənənin çox gözəl yaddaşı var. Yaşadıqlarını xatırlayaraq deyir:
– Həyatım asan keçməyib. Çətinliklərlə, faciələrlə üzləşsəm də, yaşamışam, ailəm üçün, övladlarım üçün çalışmışam.
Bu yaşında da Saran nənə nə həyatından, nə də ətrafdakılardan gileyli deyil. Şükr edə-edə, övladlarını sevə-sevə yaşayır. 26 nəvəsi, 60 nəticəsi, 2 kötücəsi var. Hamısı onun qulluğunda dayanır, keçmişlə bağlı söhbətlərini maraqla dinləyirlər. Daha ətraflı »

ÖMRÜN BARLI-BƏHRƏLİ ÇAĞINDA

Uzun illər rayon qəzetində işlədiyimə görə, İbrahim Məmmədovu da, onun atası Yolçu Məmmədovu da yaxşı tanıyırdım. Hər ikisi rayonda qabaqcıl kənd təsərrüfatı işçisi olub. Keçmiş M. F. Axundov adına kolxozun adı çəkiləndə, ilk növbədə yada düşən Yolçu Məmmədov olur. Onun briqadası yarış cədvəlində birinci yerdə dayanırdı. Bu nailiyyətlərinə görə “Oktyabr inqilabı”, “Qırmızı Əmək bayrağı” ordenləri, “Lenin yubiley medalı” ilə təltif olunmuş, hətta növbədənkənar minik maşını almışdı.

Oğul da atadan geri qalmırdı. Təsadüfi deyil ki, Ulu Öndər Heydər Əliyev ötən əsrin 70-ci illərində rayonumuzda olarkən, gənc mütəxəssi-sin başçılıq etdiyi təsərrüfatın pambıq tarlalarını gəzib və işini çox bəyənib. Hətta qələbə raportunu nəzərdə tutulandan bir neçə gün əvvəl imzalamağı tövsiyə edib. İbrahim Məmmədov dövlət başçısına verdiyi sözə əməl edib. Məhz Umummilli Lider Heydər Əliyevin dediyi gündə onun başçılıq etdiyi kolxoz dövlətə pambıq satışı barədə tapşırığı yerinə yetirib.
İbrahim müəllim həmin görüşü belə xatırlayır:
–Sentyabr ayının əvvəlləriydi. Sahələrdə məhsul bol idi. Heydər Əliyev maşından düşən kimi pambıq yığan qadınların yanına gəldi, hər biri ilə mehribancasına görüşdü. Belə böyük bir insanın bu qədər sadə və səmimi olmasına hamımız heyranlıqla tamaşa edirdik.
“Həmin görüş mənim həyatımda böyük rol oynadı,”– deyir İbrahim müəllim. “Ulu Öndərimiz ikinci dəfə hakimiyyətə qayıtdıqdan sonra Bərdədə keçirilən müşavirədə yenidən o dahi şəxsiyyəti görüb dinləmək nəsibim oldu. Həmişə düşünürəm ki, nə yaxşı ki, Tanrı xalqımıza belə bir lider qismət etdi. Onun titanik fəaliyyəti nəticəsində ikinci dəfə itirə biləcəyimiz müstəqilliyimiz əbədi oldu”,– deyə ağsaqqal sözünə davam etdi. Daha ətraflı »

Tərtər üzrə boşanmalarla bağlı statistika həyəcan təbili çalmağa məcbur edir. Rayonda boşanmaların sayı evlənənlərin sayını üstələyir. Bu isə o deməkdir ki, hər ay yarımçıq ailələrdə böyüyən, ata, yaxud ana nəvazişindən məhrum olan uşaqların sayı artır.
Bunlar niyə baş verir? Ömürlərinin sonuna kimi birgə yaşamağa bəzi cavanlara mane olan nədir?
Suallarımıza cavab tapmaq üçün ömrün ahıl çağını hüzur, xoşbəxtlik içində keçirən bir ailənin qonağı olduq və onların ömür yoluna, həyat tərzinə qısaca bir nəzər saldıq.
Xəlil Həsənov 1938-ci ildə Hacıqərvənd kəndində doğulub. Həyat yoldaşı Əzimə Həsənova da elə bu kənddə 1950-ci ildə anadan olub. 1971-ci ildə ailə qurublar. 5 oğul, 2 qız, 19 nəvə, 5 nəticə sahibidirlər. 53 ildir ki, bu həyatda sözün əsl məna-sında qoşa addımlayırlar. Həyətdə-bacada, xeyirdə-şərdə, bazarlıq edəndə hamı onları bir yerdə görməyə adət edib.
Bu gün Xəlil kişinin də, onun ömür-gün yoldaşının da üzündə elə bir nur var ki, buna yalnız yaxşı mənada həsəd aparmaq olar. Daha ətraflı »