(Sənədli hekayə)

1990-cı illərin əvvəli idi. Tərtər rayonunda Borsunlu təpələrinin o tərəfində ermənilər, bu tərəfində isə azərbaycanlılar yaşayırdılar. Kənddə əli silah tutan kişilərin hamısı növbə ilə gecə-gündüz burada kəndi qoruyurdular.
Hər ailə gündə bir dəfə onlara xörək hazırlayıb gətirirdi. 1991-ci il, avqustun 17-si növbə Bəhməngilin idi, ancaq nahar vaxtı çatsa da, gələn olmamışdı. Kəndin ağsaqqalı Surxay kişi vəziyyəti görüb, Bəhmənə dedi:
– Gecədən başlayan atışma yenicə dayanıb, fürsətdir, indi uşaqlar nahar edib, bir az dincəlməlidirlər. Bəlkə özün kəndə gedib, bir xəbər gətirəsən?
Elə bu vaxt aşağıdan qaça-qaça gələn bir oğlan uşağı göründü. O, təpədəkilərə çatıb, tövşüyə-tövşüyə, ancaq sevincək bildirdi:
– Bəhmən əmi, sənin oğlun oldu. Qadınların başı qarışıb, xörəyi bizimkilər hazırlayırlar. Yarım saata kimi gətirəcəklər.
Uşağın adını Elman qoydular. Bu körpə dünyaya gələndə ilk eşitdiyi “Alazan” raketlərinin gurultusu oldu. Hadisədən bir il sonra, 1992-ci ildə Surxay kişi kolxoz sədri seçildi. Həmin axşam Surxay müəllim kəndin ağsaqqallarını bir yerə yığıb, gecədən xeyli keçənədək söhbət etdi. Qərara aldılar ki, kənddən kənarda yaşayan bütün cavanları geri çağırsınlar. Birinci olaraq bu addımı o, özü atdı. Vol-qoqradda yaşayan oğlu İsmayıla zəng vurub, təcili kəndə qayıtmasını xahiş etdi. Qəmbər müəllimin oğlu Cəmaləddin Mingəçevirdə həkim işləyirdi, o da gəldi. Beləliklə, bütün cavanlar doğma ocağa qayıdaraq, kəndin müdafiəsinə qoşuldular, həm də yerli özünümüdafiə batalyonuna maddi dəstək oldular. Daha ətraflı »

“DÜŞMƏNİ QOVUB, TORPAQLARIMIZDAN ÇIXARMALIYIQ”

Vətən sadəcə bir torpaq parçası deyil, millətin namusu, qüruru, ana qucağıdır. Vətən bir xalqın, onun şəhidlərinin, qazilərinin müqəddəs torpağıdır, qanımızın axdığı yerdir.

Şəhidlik müqqədəs bir iş üçün canını fəda etməkdir. Din, torpaq, namus, bayraq uğrunda canından keçənləri şəhid adlandırırıq. Şəhidlik dinimizdə ən yüksək dərəcədir. Bu gün rahat yaşadığımız, əkib becərdiyimiz, bərəkətindən bəhrələndiyimiz torpaqlar üçün məhz şəhidlərimizə borcluyuq. Bizim də onlar, vətən qarşısında borcumuz bu torpaqları göz bəbəyi kimi qorumağımızdır.
Bu ali yüksəkliyə ucalan insanlar ölmürlər. Ölümü ilə ölməzlik qazanan igid oğullarımızdan biri də Surxayzadə Cahangir Hətəm oğludur.
Surxayzadə Cahangir Hətəm oğlu 1996-cı ildə iyulun 9-da rayonumuzun Qaynaq kəndində dünyaya göz açıb. Surxay ailənin ikinci övladıdır. Özündən böyük Babək adlı bir qardaşı var. 2016-cı ildə həqiqi hərbi xidmətə yollanır. Ailəsi deyir ki, Cahangir çox sevincli idi. Bu, onun gözlərindən oxunurdu. Ayrılarkən belə üzündən gülüş əskik olmadı.
Anasına: “Ana, heç nədən qorxma, mən Vətənə olan borcumu layiqincə ödəyib geri, evimizə dönəcəm,” – deyərək, yola düşür. Əsgərliyə getməmişdən öncə hər kəslə bir-bir görüşüb sağollaşmışdı. Çox qohumcanlı uşaq idi.
Əsgəri borcunu yerinə yetirdikdən sonra yenidən hərbiyə qayıdır. Ordumuzda müddətdən artıq hərbi qulluqcu kimi xidmət etməyə başlayır. Bu, onun uşaqlıq arzusu olub. Torpaqlarımızın düşmən tapdağı altında olması hər bir azərbaycanlı kimi Cahangiri də narahat edirdi. Bu işğalla heç zaman barışmırdı. İnanırdı ki, nə vaxtsa torpaqlarımızı düşməndən azad edəcəyik. Elə belə də oldu. Daha ətraflı »

Ələsgərov Habil Rəşid oğlu

1967-ci il avqust ayının 22-də Tərtər rayonunun Köçərli inzibati ərazi vahidinin Köçərli kəndində anadan olmuşdur. Orta təhsilini Azad Qaraqo-yunlu kənd orta məktəbində aldıqdan sonra 1985-1987-ci illərdə keçmiş Sovet Ordusu sıralarında həqiqi hərbi xidmətdə olmuşdur. Qarabağ uğrunda müharibə başlanan vaxt rayon hərbi komissarlığı tərəfindən Milli Ordu sıralarına səfərbər edilir. 1993-cü ilin iyul ayından 703 saylı hərbi hissədə xidmət etməklə Ağdərə rayonunun ərazisində gedən döyüşlərdə iştirak etmişdir. 1994-cü il fevral ayının 14-də Ağdərə ərazisində gedən döyüşdə həlak olmuşdur. Köçərli kənd qəbiristanlığında dəfn olunub.
Evli idi. Sənan adlı bir oğlu və Vüsalə adlı bir qızı var. Övladları ailəlidir-lər. Ailəsi Tərtər rayonunun Köçərli kəndində yaşayır.

“Vətən mənə oğul desə nə dərdim, mamır olub qayasında bitərdim.Yazıma məhz bu sözlərlə başlamaq istədim. “Bu torpaq, bu vətən bizimdir”– deyib canını, qanını torpaqlarımızın bütövlüyü naminə qurban verən igid və mərd oğullarımız ən uca məqama– şəhidliyə çatdılar. Şəhidlərimiz hər zaman bizim qəlbimizdədir, onlar hər za-man xatirələrimizdə yaşayır və yaşayacaqlar! Hər birimiz daima onların ailələrinin, valideynlərinin yanında olmalıyıq və oluruq. Bu, bizim bir Azərbaycan vətəndaşı olaraq borcumuzdur.
27 sentyabr 2020-ci il adi günlərdən biri idi. Ancaq yenə mənfur düşmənlərimiz dinc dayanmadı. Bu dəfə isə hər şey tamamilə başqa cür oldu. Prezidentimiz, Ali Baş Komandan İlham Əliyev əks hücum əməliyyatının başladığını xalqa bildirdi. Təbii ki, xalq olaraq biz hər birimiz Prezidentimizin, Ordumuzun arxasında dayandıq.
Yaşı çatan, çatmayan, əli silah tutan hər kəs müharibəyə getmək, düşməndən ağrı-acı ilə dollu işğal illərinin qisasını almaq istəyirdi. Belə gənc, mərd oğullarımızdan biri də Mehdiyev Yasən Alim oğlu idi. Vətən müharibəsi başlayan zaman Yasən həqiqi hərbi xidmətdə idi.
Xalqımız hər dövrdə ermənilərlə mübarizə aparıb. Onların bizim xalqımıza etdiyi zülmləri, işgəncələri, torpaq davasını Yasən həm məktəbdə müəllimlərindən, həm də evdə valideynlərindən eşidib. Özü isə hər şeyi dərk edəndən onun ürəyində düşmənə qarşı bir nifrət, qisas hissi oyanıb. Həmişə onlardan qisasımızı alacağımızı, torpaqlarımızı geri qaytaracağımızı danışarmış. Daha ətraflı »

Qəhrəmanlıq elə zirvədir ki, illər ötdükcə daha aydın görünür

Birinci Qarabağ müharibəsi şəhidləri olan Poladlı kəndinin sakini Nizami Salahovun və Mamırlı kəndinin sakini Müşviq İsmayılovun şəhidliyə qovuşduqları vaxtdan 30 il ötür.

Şəhid Nizami Salahov 1964-cü il noyabr ayının 13-də Tərtər rayonunun Poladlı kəndində anadan olmuşdur. Orta təhsilini Mamırlı kənd tam orta məktəbində aldıqdan sonra keçmiş Sovet Ordusu sıralarında xidmət etmişdir. Qarabağ uğrunda müharibə başlayan vaxt Tərtər rayonunun Mamırlı kəndində kolxozçu işləmişdir. 1993-cü ilin noyabr ayında Tərtər rayon hərbi komissarlığı tərəfindən Milli Ordu sıralarına hərbi xidmətə çağırılmışdır. Hərbi xidmətini 703 saylı hərbi hissədə keçirmiş və Ağdərə istiqamətində ge-dən döyüşlərdə iştirak etmişdir.
27 aprel 1994-cü il tarixdə Ağdərə rayonunun Seysulan kəndi uğrunda gedən döyüşlərdə şəhid olmuşdur.
Evli idi. Aygün, Laləzər adlı iki qızı və Nurəddin adlı bir oğlu var. Poladlı kənd ­­­­­­­­­qəbiristanlığında dəfn edilib. Daha ətraflı »

1991-ci il oktyabrın 2-də Tərtər rayonunun Köçərli kəndində doğulub. 1998-ci ildə Köçərli kənd tam orta məktəbinin birinci sinfinə daxil olub. 2008-ci ildə onuncu sinfi bitirib. 2009-ci ilin oktyabrın 2-də həqiqi hərbi xidmətə çağırılıb. Hərbi xidməti Naxçıvanın Şahbuz rayonunda keçib. Cəmi 10 ay əsgərlik çəkib. 2010-cu il iyulun 17-də ildırım vurması nəticəsində kardiogen şok keçirərək şəhid olub. Subay idi. Ailənin 2 övladından biri idi. Köçərli kəndində dəfn olunub. Ailəsi Köçərli kəndində yaşayır. Atası Asif 2021-ci il aprelin 16-da ürək çatışmazlığından dünyasını dəyişib. Bacısı ailəli olub, 2 övladı var. Hazırda anası Etibar Hüseynova ilə birgə yaşayır.

1 iyul 1961-ci ildə Tərtər rayonunun Borsunlu kəndində doğulub. Orta məktəbi 1976-ci ildə həmin kənddə bitirib. 1977-ci ildə hərbi xidmətə çağırılıb. 1979-cu ildə Rusiyada aviasiya polkunda həqiqi hərbi xidmətini başa vurub.Qayıtdıqdan sonra Mingeçevir şəhərində yaşayıb, işləyib.
Bibisi oğlu Talıstan Axundov erməni vəhşiliyindən şəhid olduqdan sonra Murad dözməyərək 19-92-ci ilin fevralından Mingəçevir Özünümüdafiə Batalyonu-na yazılıb. Batalyon keçmiş Marquşevan kəndində yerləşirdi. Ağdərə istiqamətində gedən döyüşlərdə ermənilərə qarşı vuruşub, 1993-cü ilin iyul ayının 23-də döyüş yoldaşlarının nəşini çıxararkən mühasirəyə düşərək şəhid olub, 25 iyulda ailəsinə xəbər verilib. Nəşi tapılmayıb.
Ailəlidir. 2 oğlu qalıb, Şahin və Tural. Muradgil özləri 3 qardaş, 4 bacı olublar. Hazırda anası Zərifə oğlu Müşfiqlə birlikdə Borsunluda, Muradın oğlanları isə Mingəçevir şəhərində yaşayırlar.
Son zamanlarda Mingəçevir şəhərində şəhid Murad Təmrazovun adına bulaq istifadəyə verilib.

Sentyabrın 10-u 1965-ci ildə Tərtər rayonunun Borsunlu kəndində doğulub. 1972-ci ildən 1977-ci ilə kimi Borsunlu tam orta məktəbində oxuyub. 1978-ci ildə Gəncə şəhərində yaşayan xalasıgildə qalaraq 37 nömrəli məktəbdə oxuyub. 1982-ci ildə həmin məktəbi bitirib. 19-83-cü ildə Tərtər rayon komissarlığından həqiqi hərbi xidmətə çağırılıb. Əsgərlik xidməti Əfqanıstanda keçib. Bu müdətdə “Hərbi xidmətə görə” medalı ilə təltif olunub. 1985-ci ildə hərbi xidməti başa çatıb. Qayıtdıqdan sonra Gəncə şəhərində yaşayıb, işləyib.
1992-ci ilin mayından könüllü olaraq Ağdam rayon özünümüdafiə dəstəsinə yazılıb. Döyüş yolu Ağdam, Ağdərə istiqamətindən keçib. Axırıncı döyüşü Şırxavənd istiqamətində olub. 12 iyunda mühasirəyə düşüb, tankın üstündə vurulub. Nəşi tapılmayıb.
Nofəl Əsgərov ailəli olub. Həyat yoldaşı Zərxarə rəhmətə gedib. 2 qızı- Lalə və Naciyə Bakı və Gəncə şəhərlərində yaşayırlar.

1956-cı ildə Azadqaraqoyunlu kəndində doğulub. Doğma kəndində yaşayıb, tikinti işlərinin ustası kimi fəaliyyət göstərib. 1992-ci il aprelin 12-də könüllü olaraq polis dostu ilə birgə döyüşdə olan döyüşçülərimizə sila-sursat apararkən mühasirəyə düşüb, şəhid olub. 5 gündən sonra, 17 aprel tarixdə nəşi götürülərək Evoğlu kənd qəbiristanlığında dəfn olunub.
2015-ci ildə məhkəmə qərarı ilə şəhidlik statusu verilib. Ailəli olub. 2 qızı, 1 oğlu var. Həyat yoldaşı Tankarova Cəmilə Musa qızı, oğlu Tanrıverdiyev Natiq, qızları Xatirə və Gülbəniz Bakı və Gəncə şəhərlərində yaşayırlar.

1929-cu ildə Tərtər rayonunun Qapanlı kəndində anadan olub. Həmin kənddə yaşayıb, çalışıb. 2004-cü il fevral ayının 16-da Qapanlı kəndinin otlaq sahəsində özünə məxsus qoyunları otararkən qonşu Seysulan kəndi istiqamətindən snayperlə başından vurularaq şəhid olub. Qapanlı kənd qəbiristanlığında dəfn olunub.
Ailəli olub. Akim, Qanboy, Elxan, Bəhlul adlı 4 oğlu, Xalidə, Fəridə, Validə adlı 3 qızı qalıb. Övladları ailəlidirlər. Nəvələri var. Ailəsi üçün Tərtər rayonunun Qapanlı kəndində 3 otaqlı fərdi ev tikilib. Həyat yoldaşı rəhmətə gedib. Oğlu və nəvələri kənddə yaşayırlar.