Sağlam nitq insanın şəxsiyyət kimi formalaşmasında mühüm şərtdir

Əsmər Yusifli 2018-ci ildə şəhər 1 saylı tam orta məktəbini bitirib. 2018-2022-ci illərdə Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetində Korreksiyaedici təlim ixtisası üzrə təhsil alıb. Hazırda Mingəçevir Dövlət Universitetində İbtidai təhsilin metodikası fakültəsinin magistridir. Aşağıda onun uşaqların nitq mədəniyyətinə aid məqaləsini oxucularımıza təqdim edirik.
İnsanlar müxtəlif olduğu kimi, onların taleləri də eyni deyil. Bəzən ailələrdə qüsurlu övladlar dünyaya gəlir ki, bu da valideynlər üçün çətin sınağa çevrilir.
Qədim dövrdə bu cür insanlara qarşı münasibət heç də birmənalı deyildi. Belə övladların cəmiyyət üçün bir növ artıq yük olduğu düşünülürdü. Buna görə qüsurlu doğulan körpələri elə diri-diri basdırır, hündür yerlərdən aşağı tullayırdılar. Xüsusilə də Spartada bu uşaqlara qarşı daha sərt rejim mövcud idi. Çünki Spartada hərbi sistem hökm sürürdü və doğulan hər qüsurlu uşaq (oğlan uşağı) orduya ziyan vurmuş hesab edilirdi. Bu cür fikirlər bir növ Aristotelin “mükəmməl olmayan heç bir şeyin inkişaf etməsinə icazə verməyin” fikrindən qaynaqlanırdı. Belə uşaqlar doğulan ailələrin Tanrı tərəfindən lənətləndiyi deyilirdi. Hesab edilirdi ki, qüsurlu körpələrin bədənində cin olur və bu cini ancaq həmin uşağı öldürməklə qovmaq olar. Ancaq İslam və xristian dinlərinin inkişafı ilə belə uşaqlara daha mərhəmətli yanaşılmağa başlanıldı.
Elm inkişaf etdikcə, qüsurlu doğulan uşaqların problemləri ilə məşğul olan xüsusi bir sahə–korreksiya-edici təlim yarandı. Psixologiya , defektologiya kimi terminlərlə ifadə olunan elmin bu qolu psixi, əqli, fiziki cəhətdən qeyri-düzgün inkişaf edən şəxslərin psixoloji vəziyyətini, pedaqoji inkişafını öyrənir və onlara köməklik göstərir.
19-cu əsrə qədər bu elm psixologiyanın tərkib hissəsi olmuşdur. Defektologiya özü 4 müstəqil sahədən ibarətdir: oliqafrenpedaqo-gika – əqli cəhətdən geri qalan uşaqların təlim-tərbiyəsi, psixologiyası ilə məşğul olan elm; surdopedaqogika – eşitmə, tiflopedaqogika-görmə, loqopkorreksiyaedici təlim – uşaqların nitq qüsurlarını öyrənən elmdir. Daha ətraflı »

Prezident İlham Əliyev 22 iyul tarixində Şuşada “Euronews” televiziya kanalına müsahibə verib. Dövlət başçısı bildirib ki, 2020-ci il noyabrın 10-da imzalanmış sənəd Bəyanatdır o, sülh razılaşması deyildi. Əslində, imzalanmış sənəd Ermənistanın kapitulyasiya aktı idi. Buna görə biz Ermənistanla münaqişənin yekun həll variantını tapmaq məqsədilə müəyyən təşəbbüslərlə çıxış etməyə başladıq.

Azərbaycan sülh sazişinin prinsiplərini müəyyən etdi. Onlar ərazi bütövlüyünün, suverenliyin və beynəlxalq sərhədlərin qarşılıqlı tanınması, sərhədlərin delimitasiyası, gücdən istifadə etməmə və ya güclə təhdid etməmə kimi beynəlxalq hüququn tam məlum prinsipləridir.

Azərbaycan 30 illik işğaldan əziyyət çəkmiş və ədaləti güc hesabına bərpa etmiş ölkə olaraq yeni sülh prosesinin müəllifi oldu. Bir milyon azərbaycanlı 30 il ərzində evindən məhrum olmuşdur, buna baxmayaraq biz qisası döyüş meydanında aldıq.

Qeyd olunub ki, Brüssel görüşləri Avropa İttifaqı Şurasının Prezidenti tərəfindən təşkil olunur. Həmin görüşlər çox həssas məsələlərə toxunmaq imkanını verir.

Əgər biz Ermənistan tərəfindən konstruktiv yanaşma görsək və əgər onlar ərazi bütövlüyümüzü mübahisələndirən bütün iddialarını kənara qoysalar, onda tezliklə sülh variantını tapa bilərik.

Avropa İttifaqı ən yaxşı vasitəçi ola bilər, çünki bizim onunla münasibətlərimiz qarşılıqlı hörmətə, etimada və maraqlara söykənir. Azərbaycan ilə Avropa İttifaqının, eləcə də onunla Ermənistanın əməkdaşlıq səviyyəsini nəzərə alsaq, Avropa İttifaqının fəal olması təbiidir. Xüsusən də İkinci Qarabağ müharibəsindən sonra Minsk qrupu, əslində, fəaliyyət göstərmirdi və indi də göstərmir.

Diqqətə çatdırılıb ki, Rusiya atəşkəs sazişinin, yəni 2020-ci il 10 noyabr tarixli Bəyanatın vasitəçisi olub. Bu, nə Birləşmiş Ştatlar, nədə ki, Avropa İttifaqı idi. Ermənistanın baş naziri ilə ilk görüşlər də Rusiya tərəfindən Rusiyada təşkil olunmuşdur. Rusiya–Ukrayna müharibəsindən sonra vəziyyət dəyişdi və Birləşmiş Ştatlar və Avropa daha fəal oldular. Daha ətraflı »

Ulu Öndər Heydər Əliyev deyib: “Hər bir xalqın milliliyini, mənəvi dəyərlərini yaşadan, inkişaf etdirən onun dilidir. Bizim ən böyük sərvətimiz ondan ibarətdir ki, dilimiz yaşayıb və zənginləşibdir. Azərbaycan ədəbi dilinin saflığına daim qayğı göstərilməlidir. Çünki dil xalqın sərvətidir. Ədəbi dilin tərəqqisi olmadan mənəvi mədəniyyətin tərəqqisi mümkün deyildir”

70-ci illərin ortalarından başlayaraq SSRİ-ni təşkil edən respublikaların ictimai-siyasi həyatında dil məsələsi yenidən gündəmə gətirildi. SSRİ Konstitusiyasının qəbulundan sonra milli dillərin sıxışdırılması prosesi daha da gücləndirildi. Belə bir şəraitdə ana dili məsələsinin təbliği ilə məşğul olmaq cəsarət tələb edirdi. 30-ci illərdə dil məsələsini qabardanlar Sibirə sürgün olunurdu. Hətta milli respublikaların rəhbərləri də ana dili məsələsini gündəmə gətirməkdə aciz idilər.

Bütün süni məhdudiyyətlərə rəğmən Ulu Öndər Heydər Əliyev ana dili məsələsində öz mövqeyini hər zaman çox qətiyyətlə qorumağa müvəffəq olmuşdur. Dövlət dili uğrunda ardıcıl mübarizə aparan Ümummilli Lider ziyalıları, xalqı ana dilinin dövlət dili kimi yaşamaq hüququ uğrunda mübarizəyə cəlb edərək bütün qüvvələri səfərbər etmişdir. Böyük tarixi şəxsiyyət SSRİ Konstitusiyası haqqında danışarkən öz nitqində xüsusi olaraq vurğulamışdır ki, Konstitusiya vətəndaşlara təhsil hüququ vermişdir. Bu hüquq ana dilində oxumaq imkanı ilə təmin olunur. Daha ətraflı »

Qəzetimizin əməkdaşları həyatımızda baş verən neqativ halların aradan qalqırılması üçün tənqidin gücündən daim istifadə etmişlər. 1973-cü ildə qəzetdə 60, 1974-cü ildə 50 tənqidi material dərc olunmuşdu. 1973-cü ildə qəzet öz tənqidi çıxışlarına 30, 1974-cü ildə isə 35 cavab almışdı.
Qəzetdə belə bir qayda var: əgər tənqidi məqalə, yaxud korrespondensiya dərc olunursa, tənqid olunanlar buna münasibətlərini bildirməli, gördükləri tədbirlər barədə cavab verməlidirlər. Əgər qəzetin çıxışı ilə razı deyillərsə, onu təkzib etməlidirlər.
Ancaq rəqəmlərdən göründüyü kimi, bəzən qəzetin çıxışlarına laqeyd qalanlar da tapılırdı. O zaman biz onlarla özümüzün qəzet üsullarımızla mübarizə aparırdıq: tənqidi qəbul etmək istəməyən insanların adlarını çəkməklə, yenidən çıxış edirdik. Daha ətraflı »

Tərtər Rayon İcra Hakimiyyətinin təşkilatçılığı ilə Azərbaycanın dövlət xadimi, “Şöhrət” və 1-ci dərəcəli “Vətənə Xidmətə görə” ordenli, “Əməkdar jurnalist”, onlarla mükafata layiq görülmüş yazıçı-publisist Aqil Abbasın 70 illiyinə həsr olunmuş təbdir keçirilib.
Tədbirdə rayon icra hakimiyyətinin başçısı Müstəqim Məmmədov, yazıçı-publisist Aqil Abbas, onun həyat yoldaşı İradə Tuncay, yazıçının nəvələri, şəhid ailələri, qazilər və rayonun ziyalıları iştirak ediblər.
Tədbir iştirakçıları əvvəlcə Mədəniyyət Mərkəzinin foyesində yazıçının kitablarından ibarət sərgiyə baxıblar.
Sonra tədbir rayon Mədəniyyət Mərkəzinin zalında davam etdirilib. Öncə Ümummilli Lider Heydər Əliyevin və torpaqlarımızın suverenliyi uğrunda canlarında keçmiş şəhidlərin ruhu bir dəqiqəlik sükutla yad edilib.
Yazıçını təbrik etmək üçün ilk söz rayon icra hakimiyyətinin başçısı Müstəqim Məmmədova verilib. Rayon rəhbəri yazıçını 70 illik yubileyi münasibəti ilə təbrik edərək, ona yeni-yeni yaradıcılıq uğurları arzulayıb. Bildirib ki, Aqil Abbasın 70 ildə qazandığı mükafatlar çoxdur: Hələ sovet dönəmində “Ən yaxşı adam” kitabına görə Azərbaycan Komsomolu mükafatı, sonra Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin “Qızıl Qələm”, “Məmməd Araz”, “Dan ulduzu”, “Yaddaş”, “Zeynalabdin Tağıyev” mükafatları, “Şöhrət” və 1-ci dərəcəli “Vətənə Xidmətə görə” ordenləri, bunlarla birgə çoxlarına qismət olmayan xalq məhəbbəti, xalq sevgisi qazanıb, ən başlıçası qəlbindəki Vətən həsrətinə, Ağdam nisgilinə möhtərəm Prezidentimiz, Ali Baş Komandan cənab İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə Azərbaycan oğulları 30 ildən sonra son qoyub, işğal altında olan torpaqlarımızı işğaldan azad edib. Daha ətraflı »

Sağlamlığın və mənəviyyatın qənimi

Bütün dünyada son dərəcə mürəkkəb ictimai təhlükəli hadisə sayılan narkomaniya və narkotik vasitələrin qanunsuz dövriyyəsi bəşəriyyəti öz əsarətinə alıb. Narkotiklə mübarizə bütün dünyada olduğu kimi, Azərbaycanda da insanları düşündürən ən aktual məsələlərdən biridir. Ha-zırda aidiyyəti dövlət orqanları tərəfindən Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin 2019-cu il 22 iyul tarixli Sərəncamı ilə təsdiq edilmiş “Narkotik vasitələrin, psixotrop maddələrin və onların prekursorlarının qanunsuz dövriyyəsinə və narkomanlığa qarşı mübarizəyə dair 2019-2024-cü illər üçün dövlət proqramı” icra olunmaqdadır. Bəşəriyyət üçün ən təhlükəli bəla olan narkomaniya ilə bağlı problemləri dünya ictimaiyyətinin diqqətində saxlamaq məqsədi ilə BMT iyun ayının 26-nı “Narkomaniyaya və Narkobiznesə qarşı Beynəlxalq Mübarizə Günü” elan edib. Məhz həmin gün narkomaniya ilə mübarizə ilə bağlı atılan addımların hesabatı kimi dəyərləndirilir. Yaşadığımız dövrün ən aktual, ağrılı problemi olan narkomaniya və onun fəsadlarına qarşı mübarizə ilə bağlı əhali, xüsusən də gənc nəsil arasında maarifləndirmə və təbliğat işlərinin aparılması ölkəmizdə də ümumxalq hərəkatına çevrilib. Daha ətraflı »

SÖZÜNÜN AĞASI

Bu günədək rayonumuzun çox sayılıb-secilən, samballı köhnə kişilərindən söhbət açmışıq, onların ağ-saqqal sözündən, xasiyyətindən danışmışıq. Və adətən bu insanlar yaşlı adamlar olublar. Amma sözsüz, kişi xasiyyəti, kişi sözü yaşdan deyil, xarakterdən, qanın genlərindən irəli gəlir. Deyirlər ki, ağıllı uşaq körpəliyindən məlum olur.
Bu dəfə ənənəmizi pozaraq, dünyasını çox tez – 32 yaşında dəyişmiş Əsgərov Yaqub Qənbər oğlundan danışmaq istəyirik. Kişi sözünün qiymətini bilən, verdiyi vədə əməl edən, haqqı-nahaqdan seçən Yaqub Qənbər oğlundan.
Bir qədər keçmişə qayıdaq, oxucularımızı Yaqub kişinin soy-kökü ilə tanış edək. Onun atası Qənbər Əsgər oğlu rayonumuza Qazaxdan köçüb gəlib. Səbəbi atası Əsgərin kəndxudanı öldürərək Sibirə sürgün olunmağıymış. Ona görə də onu Sibir Əsgərin oğlu çağırırmışlar. Yaqub kişinin atası da ürəkli, sayılan adam olub. Hara getsə onu böyük hörmətlə qarşılayar, eyni qaydayla da yola salarmışlar. Belə bir kişinin oğlu olan Yaqub da atası kimi qoçaq, tay-tuşları içərisində seçilən olub. Savadlı imiş. O vaxt rayonda təhsilli adam azıydı. Daha ətraflı »

Son illər rayonumuzda piyada keçidlərinin, yol nişanlarının, işıqforların sayı xeyli artıb. Bir tərtərli və sürücü olaraq mən bunu alqışlayıram.Yəni dövlətimiz tərəfindən bütün tədbirlər görülür ki, yol qəzalarının sayı azalsın, insanlar yolu rahat şəkildə keçə bilsinlər.
Təəssüf ki, bəzi hallarda rastlaşdığım hadisələr məni çox təəccübləndirir. Belə ki, yaşıl işıq yandığı halda sürücülər, qırmızı işıq yandığı halda piyadalar heç nəyə məhəl qoymadan yolu keçirlər. Beləliklə də açıq-aşkar qəza şəraiti yaranır. Biz hara tələsirik? Həyatımızı niyə bu qədər ucuz tuturuq? Özü də yalnız özümüzün yox, başqalarının da həyatına təhlükə yaradırıq.
Əziz tərtərlilər! Bir vətəndaş, sürücü kimi sizdən xahişim budur ki, qayda-qanunlara əməl edək. Belə olarsa, yol gedərkən hər kəsin əsəbləri sakit olar və mənzil başına vaxtında çatar.

Andrey Mozqovoy,
şəhər sakini

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin tapşırıq və tövsiyyələrinə uyğun olaraq mütəmadi sürətdə bölgələrdə icra başçılarının səyyar qəbul görüşləri keçirilir. Keçirilən səyyar qəbul-görüşlərin məqsədi vətəndaşları narahat edən məsələləri bilavasitə yerində öyrənmək və onların rastlaşdıqları problemləri vaxtında aradan qaldırmaqdır.

Tərtər Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı Müstəqim Məmmədovun təsdiq olunmuş qrafikə uyğun olaraq növbəti səyyar qəbul-görüşü Tərtər şəhəri Elman Səfərov küçəsində keçirilib.

Qəbulda YAP rayon təşkilatının və rayon ağsaqqallar şurasının sədrləri, səhiyyə, təhsil, mədəniyyət, digər xidmət təşkilatlarının rəhbərləri, İƏD üzrə nümayəndə, bələdiyyə sədri və şəhər sakinləri iştirak ediblər.

Rayon rəhbəri möhtərəm Prezident cənab İlham Əliyevin  diqqət və qayğısı altında respublikamızda, eləcə də bölgələrdə aparılan tikinti-quruculuq-abadlıq işlərindən, əhalinin sosial durumunun yaxşılaşdırılması üçün həyata keçirilən geniş həcmli layihələrdən,  şəhid və qazi ailələrinə dövlət tərəfindən göstərilən dəstəkdən danışıb, cənab İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə Azərbaycanın bütün sahələrdə dinamik inkişaf etdiyini və əldə olunan  nailiyyətlərin diqqət mərkəzində olduğunu bildirib. Daha ətraflı »

Cari ilin 22 iyul tarixində “China Global Television Network” televiziya kanalında Prezident İlham Əliyev müsahibəsi yayımlanıb.

Daha ətraflı »