İcra başçısı COP29 çərçivəsində keçirilən tədbirdə iştirak edib

Tərtər Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı Müstəqim Məmmədov COP29 çərçivəsində şəhərsalma və iqlim dəyişikliyi üzrə yüksəksəviyyəli nazirlərin görüşündə iştirak edib.
Görüş zamanı Ekologiya və Təbii Sərvətlər naziri, COP29-un Prezidenti Muxtar Babayev bildirib ki, şəhərlərdə iqlim maliyyələşməsi kritik bir məsələdir. Şəhər infrastrukturuna, enerji səmərəli binalara və dayanıqlı nəqliyyat sistemlərinə sərmayəni artırmaq üçün innovativ maliyyələşmə mexanizmlərinə və daha güclü tərəfdaşlıqlara ehtiyac var. Gələcəyə baxaraq, gəlin Urbanizasiya Günü ərzində aparılan bu müzakirələrdən istifadə edərək əməkdaşlığımızı dərinləşdirək, praktiki həlləri müəyyənləşdirək və gələcək üçün iddialı hədəflər qoyaq. Həmçinin bu görüşün nəticələrini qlobal gündəmə inteqrasiya edərək irəli aparmaq öhdəliyi götürək. Biz bütün milli hökumətləri, həmçinin özəl və ictimai tərəfdaşları bu məqsədlər uğrunda birləşməyə və sıx əməkdaşlıq etməyə çağırırıq.
Görüşdə çıxış edən Dövlət Şəhərsalma və Arxitektura Komitəsinin sədri Anar Quliyev urbanizasiya baxımından ən sürətlə inkişaf edən regionlardan biri kimi Azərbaycanın bu sürətli şəhərsalma ilə birlikdə gələn problemlərin həllinə sadiq olduğunu və bu istiqamətdə işlərin sürətlə aparıldığını qeyd edib.

Qlobal iqlim dəyişikliyi ilə mübarizəyə həsr olunan dünyanın ən böyük tədbiri sayılan COP29 Azərbaycanın tarixindəki ən böyük beynəlxalq tədbirdir. COP29-dan əsas gözlənti iqlim maliyyəsi ilə bağlı ədalətli və ambisiyalı Yeni Kollektiv Kəmiyyət Hədəfinin (NCQG) razılaşdırılmasıdır.
Uzun müddətdir hazırlıqları gedən və gözlənildiyi kimi çox böyük uğurla təşkil olunan COP29-a Tərtər Qadın Resurs Mərkəzi olaraq biz də öz töhvəmizi verməyə çalışdıq. Koordinator olaraq fəaliyyət göstərdiyim Tərtər Qadın Resurs Mərkəzi BMT-nin İnkişafı Proqramı və Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsinin beynəlxalq təşkilatlarla əməkdaşlığı çərçivəsində həyata keçirilən “İqtisadi və sosial iştirakın artırılmasına mane olan əngəlləri aradan qaldırmaq üçün Azərbaycanda münaqişədən təsirlənmiş həssas qruplara daxil olan qadınların səlahiyyətlərinin artırılması və onlar üçün bərabər imkanların yaradılması” (SABİY) layihəsi çərçivəsində yaradılıb.
Bu günlər ərzində həm onlayn, həm də oflayn formatda QRM üzvləri və əməkdaşlarının iştirakı ilə bir çox mövzularda, xüsusi ilə “COP 29 Perspektivində Gender Bərabərliyinin Gücləndirilməsi, Stereotiplərin aradan qaldırılması və İqlim Fəaliyyətində Gənclərin Liderliyi” mövzusunda və eləcə də COP29 və İqlim dəyişikliyi mövzusunda bir neçə tədbir təşkil etdik. Keçirilən tədbirlərdə beynəlxalq ekspertlər, bioloqlar, o cümlədən qonaq spiker kimi COP29 Dayanıqlılıq şöbəsinin rəhbəri Ayan Nəcəf iştirak etdilər. Daha ətraflı »

Planetimizdə baş verən hadisələr bütün bəşəriyyəti narahat edir. Əsas dəyişikliklərdən biri də iqlim dəyişikliyidir. Dünyada baş verən qlobal istiləşmənin qarşısını almaq üçün insanlar tərəfindən edilən və təhlükəli hesab olunan bütün müdaxilələrə son qoymaq lazımdır. Bəzən özümüz də bilmədən təbiətin qanunlarına müdaxilə edirik. Bu isə bizim özümüzə ziyan edir. Yaşıl örtüyün azaldılması, göllərin qurudularaq yerində nələrinsə inşa edilməsi, təbiətə qarşı olunan zorakılıqlar, atmosferə buraxılan zəhərli qazlar planetimizin çirklənməsinə gətirib çıxarır. İqlim dəyişikliyinin təsirini azaltmaq üçün su ehtiyatlarından səmərəli istifadə edilməsi, tullantıların azaldılması və yenidən emal edilməsi inasanların üzərinə düşən aktual məsələlərdən biridir.
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin apardığı uğurlu siyasət nəticəsində bu il COP29-a ölkəmiz ev sahibliyi edib. Qonaqlara deməyə sözümüz çox idi. Azərbaycan həm bərpa olunan enerji yaradır, həm də sürətlə yaşıllaşdırma işlərini davam etdirir. Bu, bir Azərbaycan vətəndaşı olaraq hər birimizi çox sevindirir. Mən də çox xoşbəxtəm ki, gənc nəslimiz bu işdə öndə gedir. “Yaşıl dünya naminə” hər bir gənc həmrəylik göstərir. Bugünkü gənc nəsil sabahın gəncləri üçün çalışır, onların rahat, gözəl, təmiz bir dünyada yaşamaları üçün əllərindən gələni edir.
İqlim dəyişikliyi təkcə ekologiya üçün yox, iqtisadiyyat üçün də zərərlidir. Havaların normadan artıq isti keçməsi, daşqınlar, quraqlıq məhsul itkisinə gətirib çıxarır. Su ehtiyatları tükənir, qida təhlükəsizliyi pozulur. Bu da dünya iqtisadiyyatı üçün təhlükə yaradır. Bizlər bilməliyik ki, təbiəti qorumaq, ondan düzgün istifadə etmək hər birimizin bir insanlıq borcudur. Bu gün bu bilgiləri gənc nəslə də aşılamalıyıq. Daha ətraflı »

Sahibə Əhmədova Xankəndinin Kərkicahan qəsəbəsindəndir. 8 yaşınadək burada yaşayıb. Həyatının qalan hisəssi isə Tərtər rayonunun İrəvanlı kəndi ilə bağlıdır. Ailəsi müvəqqəti olaraq burada məskunlaşıb. İndi Sahibə özü də 2 övlad anasıdır. Soyulan kənd orta məktəbində ibtidai sinif müəllimi işləyir.
Sahibə Əhmədovanın söhbətindən:
–Ailədə 5 uşaq idik. İki oğlan, 3 qız. Atamın əsli Laçından idi, ancaq Kərkicahanda yaşayırdıq. Burada yaxşı evimiz vardı. Evimizi tərk edəndə, hamımız uşaq idik. Ancaq baş verənləri yaxşı anlayırdıq. Çünki dəfələrlə ermənilər tərəfindən törədilən cinayətlərin şahidi olmuşduq.
Ailə başçısı Maşallah kişi artıq həyatda yoxdur. 2009-cu ildə dünyasını dəyişib. Sahibə müəllim deyir ki, o gün olmazdı ki, atamız bizə Laçının Sarıbaba kəndindən və Kərkicahandan danışmasın. Arzu edirdi ki, bizi o yerlərə aparsın. Qismət olmadı…
Sürəyya anaya isə bu sevinci yaşamaq nəsib oldu Sahibə müəllimin dediklərindən:
–Torpaqlarımız işğaldan azad ediləndən sonra 74 yaşlı anamı da evimizə apardıq. Hamımız göz yaşlarımızı saxlaya bilmirdik. Ancaq evimizi yarımçıq vəziyyətdə görsək də, bu, sevinc göz yaşları idi. Bir anda burada yaşadığımız illər xatirəmizdə canlandı. Atalı, hamımızın bir yerdə olduğumuz günlər… Didərginlik həyatımız çox çətin keçdi. Ancaq indi, doğma torpağımıza ayaq basmağımızın sevincini də sözlə ifadə etmək çətindir. Bu Zəfəri, xoşbəxtliyi bizə yaşadanlara “çox sağolun!” deyirik. Daha ətraflı »

“COP29-a ev sahibliyi edəcək ölkə kimi yekdil qərarla seçilmək bizim üçün həqiqətən böyük şərəfdir. Biz bunu beynəlxalq ictimaiyyətin Azərbaycana və gördüyümüz işlərə, o cümlədən yaşıl enerji sahəsindəki fəaliyyətimizə hörmətinin əlaməti hesab edirik.”

İlham Əliyev Azərbaycan Respublikasının Prezidenti

Azərbaycan bir ildən az müddət əvvəl beynəlxalq ictimaiyyətin yekdil dəstəyi ilə COP29-a ev sahibliyi etməkdən şərəf duydu. Müddətin qısa olmasına baxmayaraq, Azərbaycan COP-un rahat və yüksək səviyyədə keçirilməsi üçün bütün lazımi hazırlıqları həyata keçirməyə nail oldu. Mübaliğəsiz deyə bilərik ki, Bakı COP tədbiri ən möhtəşəm COP-lardan biri kimi tarixə düşəcək. Biz 80 dövlət və hökumət başçısının, qeydiyyatdan keçmiş 76 mindən çox iştirakçının qatıldığı COP29-un çox yaxşı təşkil olunması ilə bağlı bütün qonaqlardan yüksək qiymət almaqdan qürur duyuruq.

Genişmiqyaslı və planlaşdırılmış böhtan və qarayaxma kampaniyasına baxmayaraq, Azərbaycan iqlim danışıqlarında tarixi nəticələr əldə etməyə müvəffəq oldu.

Yaşıl dünya naminə həmrəylik” şüarını rəhbər tutan Azərbaycan bitərəf vasitəçi kimi çıxış edərək danışıqların qərəzsiz aparılması üçün bütün imkanları yaratdı. Bütün proses boyu biz inkişaf etməkdə olan ölkələrin, xüsusilə kiçik ada dövlətlərinin və ən az inkişaf etmiş dövlətlərin ehtiyaclarını nəzərə alan nəticə əldə etməyə çağırış etdik, çünki onlar iqlim dəyişmələrinin ağır yükünü daşıyırlar və ekzistensial təhlükə ilə üzləşirlər. Biz, həmçinin müstəmləkə idarəçiliyi ilə daha da ağırlaşan ekoloji problemlərdən əziyyət çəkən xalqlar və regionlar ilə həmrəylik nümayiş etdirdik. Azərbaycan inkişaf etmiş və inkişaf etməkdə olan ölkələr arasında körpülərin qurulması üçün səylərini əsirgəmədi və bunun nəticəsində dünya tarixi Bakı nailiyyətinə şahid oldu. Daha ətraflı »

“Kəlbəcər” toponiminin mənşəyi qədim türk dilində “çay üstündə qala” deməkdir. Yaşayış məntəqəsinin yerləşdiyi qayada Tərtər çayı boyunca cərgə ilə düzülmüş qədim süni mağaralar mövcuddur. Kəlbəcər ərazisində 30 min ildən çox tarixi olan qədim yaşayış məskənləri, 6 min il yaşı olan qaya təsvirləri, çöp şəkilli qədim türk əlifbası nümunələri aşkar edilib. Buradakı daş abidələr Şimali Azərbaycanda erkən dövr türklüyün, atəşpərəstliyin, xristianlığın, VII əsrdən isə İslamın yayıldığı dövrlərdə yaradılıb.

Ən hündür zirvələri Camışdağ dağındakı zirvə (3724 m) və Dəlidağdır (3616 m). Ərazinin çox hissəsi meşəlikdir. Kəlbəcər qərbdə Ermənistan Respublikası, şimalda Daşkəsən, Göygöl, Goranboy, şimali-şərqdə Tərtər, şərqdə Ağdam, Xocalı, cənubda Laçın rayonları ilə həmsərhəddir.

Kəlbəcərə inzibati rayon statusu 1930-cu ildə verilib. İşğala qədər rayonun əhalisi 53 478 nəfər təşkil edirdi. Rayonun ərazisi 3054 kv. km. təşkil edir. Rayonda 1 şəhər, 1 qəsəbə, 145 kənd və 55 inzibati ərazi dairəsi mövcud idi. Daha ətraflı »

196 ölkə, 80 prezident, vitse-prezident, baş nazir və 72 min iştirakçı

Bakıda yaşıl dünya naminə mühüm razılıqlar əldə edilir

Bu günlərdə bütün dünyanın gözü Bakıya dikilib. Burada COP-29 beynəlxalq tədbirdə müzakirə edilən məsələlər yalnız bir ölkəni deyil, planetimizi əhatə edir. Ona görə ki, bu gün bəşəriyyət qlobal iqlim dəyişikliyi ilə üz-üzə dayanıb. Bu məsələni həll etmək yalnız müxtəlif qitələrdə yaşayan insanların birləşməsi nəticəsində mümkündür.
Belə mötəbər bir tədbirin Azərbaycanda keçirilməsi dünyada ölkəmizin nüfuzunun artmasının daha bir əyani sübutudur.
Bir tərtərli olaraq biz də COP29-un gedişini diqqətlə izləyirik. Qonaqların, o cümlədən dövlət başçılarının Azərbaycan haqqında söylədikləri fikirlər qəlbimizi qürur hissi ilə döyündürür. Hər bir iştirakçı, istər dövlət başçısı olsun, istərsə də sadə əcnəbi vətəndaş, tədbirin təşkilindən, xalqımızın qonaqpərvərliyindən ürəkdolusu danışır. Hazırlıq üçün ayrı-lan az bir vaxtda bu qədər qonağı layiqincə qarşılamaq, eyni zamanda mühüm, bəşəriyyət üçün olduqca əhəmiyyətli razılaşmaların əldə edilməsinə nail olmaq Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin həyata keçirdiyi siyasətin nəticəsində mümkün olub.
COP29-da qonaqları salamlayan dövlətimizin başçısı eyni zamanda Azərbaycanı təbii sərvətlərlə zəngin olduğuna görə suçlayanlara da tutarlı cavab verib. Prezident İlham Əliyev deyib: “Bu gün isə mən bu auditoriyada, burada təkrar etmək istəyirəm: Bu, Tanrının bəxş etdiyi hədiyyədir. Hər bir təbii sərvət–istər neft, qaz, külək, günəş, qızıl, gümüş və mis–bunların hamısı təbii sərvətlərdir. Ölkələr onların olmasına görə günahlandırılmalı və bazarda onlara tələbatın olması səbəbindən onları bazara çıxardıqlarına görə suçlanmalı deyillər. İnsanlara onlar lazımdır. Bir sözlə, mesajım belədir. COP29-un sədri kimi, əlbəttə biz “yaşıl keçid”in güclü carçısı olacağıq və bunu edirik, lakin eyni zamanda biz realist olmalıyıq”.
Əminik ki, bu tədbir yaşıl dünya naminə birləşməyimizdə mühüm rol oynayacaq. Təbiətimizi qoruyub gələcək nəsillərə sağlam şəkildə ötürə biləcəyik.

Svetlana BAĞIROVA

“Dağılmış Ağdam şəhəri erməni vəhşiliyinin şahididir. Biz Ağdam şəhərini bərpa edəcəyik, bütün kəndləri bərpa edəcəyik. Heç kimdə bu haqda şübhə olmasın.”

Müzəffər Ali Baş Komandan, Prezident İlham Əliyev.

“Ağdam” sözü qədim türk dilində “kiçik qala” deməkdir. Uzaq keçmişdə bu ərazidə yaşamış türkdilli qəbilələr özlərini müdafiə etmək üçün əsasən kiçik qalalar tikirdilər. XVIII əsrin birinci yarısında Qarabağlı Pənahəli xan bu şəhərdə özü üçün ağ daşdan imarət tikdirmək barədə əmr verib. Həmin imarət uzun müddət ətraf kəndlərin sakinləri üçün bir növ oriyentirə çevrilib. Bu mənada “Ağdam” – günəş şüaları ilə nurlanmış işıqlı, ağ ev deməkdir.

Ağdam rayonu 1930-cu ildə yaradılıb. Sahəsi 1094 kvadrat km olan rayonun relyefi əsasən düzənlik, qismən dağlıqdır. Ağdam rayonu Azərbaycanın qədim, füsunkar təbiətli torpağı olan Qarabağın mərkəzində – Qarabağ dağ silsiləsinin şimal-şərq ətəklərində, Kür-Araz ovalığının qərbində yerləşir.

Rayonun ərazisində XX əsrin 50-ci illərindən başlayaraq aparılan arxeoloji tədqiqat işləri zamanı məlum olmuşdur ki, Ağdamın ərazisi qədim insanların yaşayış məskənlərindən biridir. Arxeoloji tədqiqatlar nəticəsində müəyyən oldu ki, ilk qədim insanlar rayon ərazisində altı-səkkiz min il bundan əvvəl, yəni, Eneolit dövründə (e.ə. IV-VI minilliyi əhatə edir, “misdaş” dövrü adlanır) yaşamış, qədim əkinçilik və maldarlıq mədəniyyətinə bələd olmuşlar. Burdan tapılan taxıl və üzüm dənələri bir daha sübut etmişdir ki, yerli əhali oturaq həyat keçirmiş və yüksək əkinçilik mədəniyyətinə malik olmuşdur. Arxeoloqlar Üzərriktəpədə apardıqları tədqiqatlar nəticəsində tapılan maddi-mədəniyyət qalıqlarına əsaslanaraq qeyd edirlər ki, bura Qafqazda ilk şəhər tipli yaşayış məskəni və Zaqafqaziyada ən zəngin abidələri olan yerlərdən biri olmuşdur. Daha ətraflı »

   Bu gün müasir Azərbaycan dövlətinin memarı, Ümummilli Lider Heydər Əliyevin rəhbərliyi ilə yaradılan, Azərbaycan dövlətçiliyinin həyatında önəmli rol oynayan Yeni Azərbaycan Partiyasının təsis edilməsinin 32 ili tamam olur. 32-ci ildönümünü qeyd etdiyimiz Yeni Azərbaycan Partiyası xalqımızın ən ağır və faciəli günlərində, Azərbaycanın ölümlə üz-üzə dayandığı, respublikamızın dünya xəritəsindən silinməsi təhlükəsinin mövcud olduğu bir zamanda yaranmış və vətənimiz Azərbaycanın gələcək taleyini müəyyən etmişdir. YAP yarandığı ilk gündən Azərbaycan xalqının rifahının yaxşılaşdırılması, dövlətçiliyin qorunub saxlanılması, müdafiə qüdrətinin yüksəldilməsi, ölkə iqtisadiyyatının durğunluqdan sürətli inkişaf yoluna çıxarılması üçün gərgin fəaliyyət göstərmişdir. İndi partiyanın və müasir müstəqil Azərbaycan dövlətinin qurucusu Ulu Öndər Heydər Əliyevin layiqli davamçısı, partiyamızın Sədri, ölkə Prezidenti cənab İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə ölkəmiz beynəlxalq aləmdə nüfuzunu daha da möhkəmləndirərək, Azərbaycan dövlətinin sürətli inkişafı, xalqımızın güzəranının durmadan yaxşılaşdırılması məqsədi ilə sıralarında olan 730 mindən artıq partiya üzvlərini səfərbər edərək, özünün ümumxalq partiyası statusunu qoruyub saxlamaqdadır.

Prezidentimiz İlham Əliyevin sədrliyi ilə uğurla fəaliyyət göstərən YAP nəinki Azərbaycanın, eləcə də bölgənin ən güclü siyasi partiyasına çevrilib. Bu partiya Azərbaycanın ictimai-siyasi həyatında hər zaman alternativsiz siyasi təşkilat kimi nüfuzunu gündən-günə artırır, daha da güclənir, yeni-yeni Daha ətraflı »

Prezident İlham Əliyev COP-29 çərçivəsində inkişaf etməkdə olan kiçik ada dövlətlərinin Sammitində çıxış edib. Dövlət başçısı qeyd edib ki, Azərbaycan COP29-a ev sahibi olduqdan sonra inkişaf edən kiçik ada dövlətləri ilə münasibətlərimiz yeni, daha yüksək səviyyəyə qalxıb.

Kiçik ada dövlətlərinin səsi qlobal arenada eşidilməlidir. İnkişaf etmiş bütün ölkələr, xüsusən də müstəmləkə keçmişi olan ölkələr kiçik ada dövlətlərinə maddi və texniki dəstək göstərməlidir ki, onlar ölkələrini iqlim dəyişmələrinin fəsadlarından qoruya bilsinlər. İqlim dəyişmələri hər bir ölkəyə, o cümlədən Azərbaycana təsir göstərir. Xəzər dənizi ilbəil daha da dayazlaşır, çaylarımızda daha az su, dağlarımızda daha az qar var. Əfsuslar ki, keçmişdə heç vaxt görmədiyimiz daşqınlar və kəskin yağışlar bu gün reallıqdır. Hər bir ölkə təsirə məruz qalır, lakin kiçik ada dövlətləri üçün bu ekzistensial təhlükədir.

Bldirilib ki, Azərbaycan kiçik ada dövlətlərinə özünün birmənalı dəstəyini nümayiş etdirir.

Biz fəlakət qarşısında zəif olan bir sıra ölkələrə qasırğa, zəlzələ və daşqınların təsirini azaltmaq üçün yardım göstərmişik. Biz, həmçinin su təchizatı, qida təhlükəsizliyi və mədəni irsin bərpası layihələrinə dəstək vermişik. Ondan çox kiçik ada dövləti Azərbaycan universitetlərində təhsil almaq üçün tələbə təqaüdü proqramımızdan yararlanıb. Qoşulmama Hərəkatında dördillik sədrliyimiz dövründə biz 80-dən artıq ölkəyə, o cümlədən 20 kiçik ada dövlətinə maliyyə və humanitar yardım göstərmişik.

Həmin ölkələrin üzləşdiyi çağırışların aradan qaldırılması COP29-da Azərbaycanın göstərdiyi səylərin əsasını təşkil edir. Daha ətraflı »