Mayın 20-də AMEA-nın Biologiya və Tibb Elmləri Bölməsi və Genetik Ehtiyatlar İnstitutunun birgə təşkilatçılığı Tərtər rayonunun Şıxarx qəsəbəsində “Şuşa İli”nə həsr olunmuş “Qarabağ regionunda ərzaq təhlükəsizliyinin təmin olunmasında Qarabağ Elmi Tədqiqat Bazasının rolu” mövzusunda tarla seminarı keçirilib.

AMEA Genetik Ehtiyatlar İnstitutunun baş direktoru, AMEA-nın müxbir üzvü, professor Zeynal Əkbərov seminarı açaraq tədbir iştirakçılarını AMEA-nın prezidentləri, akademiklər Arif Həşimov və İradə Hüseynovanın adından salamlayıb, seminarın işinə uğurlar arzu edib.

Azərbaycanın əkin sahələrinin işğaldan azad olunmuş ərazilər hesabına genişləndirilməsinin zəruriliyi məsələsinə toxunan Zeynal Ələkbərov dünyada kənd təsərrüfatı məhsullarının əsas istehsalçısı olan ölkələrdə yaranmış gərgin vəziyyəti nəzərə alaraq, yaxın illər ərzində daxili imkanlarımız hesabına bu problemin həll edilməsinə nail olunmasının əhəmiyyətinə toxunub.

O, Qarabağ ərazisində təsərrüfatın genişləndirilməsi və taxıla olan tələbatın ödənilməsində Qarabağ Elmi-Tədqiqat Bazasının əhəmiyyətli rola malik olduğunu qeyd edərək, sözügedən Bazanın 40 ilədək nümunəvi elmi tədqiqat fəaliyyəti göstərdiyini, 1989-cu ildə erməni işğalına qədər 1700 hektaradək əraziyə malik olduğunu deyib. Bildirib ki, bazada 30-dan çox yüksək məhsuldar sort və minlərlə hibrid nümunəsi yaradılaraq Qarabağ bölgəsində və ölkənin digər iqtisadi rayonlarının təsərrüfatlarında geniş ərazilərdə becərilib və bu, kənd təsərrüfatının inkişafına əhəmiyyətli dərəcədə təsir göstərib. Daha ətraflı »

                                                            Yaz-tarla işlərinə başlanılıb

Artıq havada yazın ətri duyulmaqdadır. Novruzun müjdəcisi olan çərşənbələr başlayıb. Bu isə o deməkdir ki, kəndlilər yenidən tarlalara, bağlara üz tutaraq, yaz tarla işlərinə start veriblər.
Onu da qeyd etmək istəyirəm ki, rayonumuzun torpaqları qibtəolunacaq dərəcədə bərəkətli və məhsuldardır. İqlimi əkin üçün əlverişlidir, insanları yorulmazdır. Ona görə də ildən-ilə rayonun bitkiçilik üzrə göstəriciləri ürəkaçan olur.
Elə bu il də qabaqcıllığı əldə saxlamaq və ayrı-ayrı sahələrdə yüksək nəticələr əldə et-mək üçün işlərə başlanılmışdır.
İlk növbədə rayon üzrə 8706 hektar sahədə əkilmiş taxıl zəmilərindəki vəziyyət barədə danışmaq istəyirəm. Əkin işləri yüksək səviyyədə və aqrotexniki qaydalar əsasında aparıldığından, taxılçılarımız yüksək bitiş alıblar. Bitiş suyunun verilməsi başa çatıb. Bəzi faraş taxıl əkini sahələrində yemləmə gübrəsinin verilməsi, xəstəlik və zərərvericilərə qarşı mübarizə tədbirləri yerinə yetirilir.
Bağçılıqla məşğul olan təsərrüfatlarda da işlərin qızğın vaxtıdır. Daha ətraflı »

                                                                   Bağlara ilboyu qulluq edilir

Bir neçə ildir ki, 30 hektardan çox sahədə xurma bağları salmışıq. İldən-ilə bu zərif meyvə növünün becərilmə texnologiyasını daha dərindən öyrənirik. Buna görə də bağların məhsuldarlığı ilə yanaşı, gəlirimiz də artır.
Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə Şanlı Azərbaycan Ordusunun işğal altında olan torpaqları azad etməsi, beləliklə də Suqovuşan Su Anbarından kanallarımıza suyun gəlməsi işimizə yeni təkan verdi. 30 ildən çox bir müddətdə daim su qıtlığından əziyyət çəkir, çox vaxt məhsulu sona qədər becərə bilmirdik.
Artıq bu çətinliklər arxada qalıb. Cari mövsümdə bol xurma məhsulu götürüb Rusiya bazarlarına göndərmişik. Qalan məhsulumuz isə soyuducu ambara yığılıb. Qışın oğlan çağı olsa da, burada xurma öz keyfiyyətini itirmir. Bir azdan bu məhsul da qonşu dövlətin bazarlarına göndəriləcək.
Bağlara qulluq işində ailə üzvlərimizin hamısı yaxından iştirak edir. Bununla belə kənd camaatından da işləyib evinə çörək pulu aparanlar olur. Hazırda budama işləri aparılır, ağacların dibi bellənir, həmçinin onlara qış suyu verilir. Bir sözlə, bağlara ilboyu qulluq edilməlidir ki, bu sahədən gəlir götürülsün.
Ölkəmizdə qeyri-neft sektorunun inkişafı ildən-ilə artır. Bu il də belə oldu. Dövlətimizin başçısı İlham Əliyev cari ilin əvvəlində yerli jurnalistlərə verdiyi müsahibədə bunu razılıq hissi ilə qeyd edib. Şadam ki, bu sahənin inkişafında az da olsa bizim ailənin də payı var.

Nəsib Vəliyev,
Seydimli kəndi

2021-ci ildə kənd təsərrüfatı məhsulunun ümumi həcmi 82 milyon 262.6 min manat təşkil etmiş, 2020-ci ilə nisbətən 5.3 faiz artmışdır. Onun 48 milyon 538.8 min manatı və ya 59 faizi bitkiçiliyin, 33 milyon 723.8 min manatı və ya 41 faizi heyvandarlığın hesabına formalaşmışdır.
                                                                                                                     Tərtər Rayon Statistika İdarəsi

Son illərdə ölkəmizdə kənd təsərrüfatı sürətlə inkişaf edərək, qeyri-neft iqtisadiyyatının mühüm sahələrindən birinə çevrilmişdir. Aqrar sektorda həyata keçirilən islahatlar və yeni çağrışlara uyğun strateji hədəflərin müəyyənləşdirilməsi kənd təsərrüfatının davamlı inkişafına əhəmiyyətli təsir göstərmişdir. Bu çərçivədə elektronlaşmanın tətbiqi, dövlət xidmətlərinin optimallaşdırılması, eləcə də səmərəli idarəetmə sisteminin qurulması aqrar sahədə keyfiyyət dəyişikliyini şərtləndirmiş və bu sahənin inkişafı üçün əlverişli imkanlar yaratmışdır.
Aqrar sektorun aparıcı və həlledici sahəsi olan kənd təsərrüfatında aparılmış islahatlar və görülmüş işlər öz bəhrəsini verməkdədir. Belə ki, kənd təsərrüfatının şaxələndirilməsi, spesifik və ixrac yönümlü məhsulların yetişdirilməsi, əkinçiliyin və heyvandarlığın inkişafı istiqamətində atılan addımlar, xüsusən bir sıra ənənəvi sahələrin, məsələn, baramaçılıq, tütünçülük, üzümçülük, pambıqçılıq və bu kimi sahələrin yenidən dirçəldilməsi kənd təsərrüfatının yeni inkişaf mərhələsinə qədəm qoymasına imkan verib.
Rayon üzrə 2021-ci ilin məhsulu üçün kənd təsərrüfatı bitkilərinin əkin sahəsi 25550.6 hektar olmuşdur. Kənd təsərrüfatı bitkilərinin əkin sahəsi 2020-ci ilə nisbətən 22 hektar və ya 0.1 faiz azalmışdır. Əkin sahəsinin 9017.7 hektarını və yaxud 35.3 faizini dənli və dənli paxlalı bitkilər, 5882.7 hektarını və yaxud 23 faizini texniki bitkilər, 1624 hektarını və yaxud 6.4 faizini kartof, bostan və tərəvəz bitkiləri, 9026.2 hektarını və yaxud 35.3 faizini yem bitkiləri təşkil etmişdir. Daha ətraflı »

Azərbaycan Respublikası Dövlət Statistika Komitəsi kollegiyasının 2020-ci il 16 dekabr tarixli, 9/1 nömrəli qərarı ilə təsdiq edilmiş “2021-ci ildə yerli statistika orqanları üçün statistik işlər proqramı”na uyğun olaraq 2021-ci il iyunun 1-i vəziyyətinə rayon ərazisində dövlət və qeyri-dövlət kənd təsərrüfatı müəssisələri, həmçinin ailə kəndli və ev təsərrüfatları da daxil olmaqla bütün təsərrüfat kateqoriyaları üzrə kənd təsərrüfatı bitkiləri əkinlərinin qəti uçotu keçirilmişdir.
Hesabat məlumatlarına əsasən 2021-ci ilin məhsulu üçün əvvəlki illərdə əkilmiş çoxillik otların əkin sahələri də daxil edilməklə, payızlıq və yazlıq bitkilərin ümumi əkin sahəsi 25550.6 hektar olmuş və keçən illə müqayisədə 22 hektar və yaxud 0.1 faiz azalmışdır.
Rayon üzrə əkin sahəsinin 9017.7 hektarını və yaxud 35.3 faizini dənli və dənli paxlalı bitkilərin, 5882.7 hektarını və yaxud 23 faizini texniki bitkilərin, 1624 hektarını və yaxud 6.4 faizini kartof, tərəvəz və bostan bitkilərinin, 9026.2 hektarını və yaxud 35.3 faizini yem bitkilərinin əkin sahələri təşkil etmişdir.
Dənli və dənli paxlalılar. Dənli və dənli paxlalı bitkilərin 5295 hektarı (58.7%) buğda, 3505.2 hektarı (38.9%) arpa, 189.5 hektarı (2.1%) dən üçün qarğıdalı, 2 hektarı noxud, 24 hektarı lobya və 2 hektarı soya əkinlərindən ibarətdir. Daha ətraflı »

Tərtər rayonunda bu il 8800.2 hektar sahədə taxıl becərilib. Onun 5295 hektarı buğda, 3505.2 hektarı dən üçün arpadır. ArtıqTərtərdə taxıl biçini tam başa çatıb. Zəmilərdən 35968.5 ton məhsul əldə edilib. Hər hektardan orta məhsuldarlıq əvvəki ilə nisbətən 1.2 sentner artaraq 40.9 sentner olmuşdur. 5295 hektar buğda sahəsindən 22699.9 ton buğda, 3505.2 hektar arpa sahəsindən 13268.6 ton arpa istehsal edilib. Hər hektardan orta məhsuldarlıq buğda üzrə 42.9 sentner, arpa üzrə 37.9 sentner olmuşdur. Əvvəlki ilə nisbətən buğdanın məhsuldarlığı 0.6 sentner, arpanın məhsuldarlığı 1.7 sentner artmışdır.

Tərtər Rayon Statistika İdarəsi

Tərtər rayonunun təsərrüfatlarında taxıl biçini mütəşəkkil davam etdirilir.
Rayon Statistika İdarəsindən bildirib ki, bu il 8800,2 hektar sahədə taxıl becərilib. Onun 5295 hektarı buğda, 3505,2 hektarı dən üçün arpadır. Zəmilərdən 31 min 772,8 ton məhsul əldə edilib. Hər hektardan orta məhsuldarlıq 40,4 sentnerdir.
Artıq arpa biçini başa çatıb. 3505,2 hektar arpa sa-həsindən 13 min 268,6 ton məhsul yığılıb. Hər hektardan orta məhsuldarlıq 2020-ci ilə nisbətən 1,7 sentner artaraq 37,9 sentner təşkil edib.

Tərtər Regional Aqrar Elm və İnnovasiya Mərkəzinin təlimçiləri tərəfindən İsmayılbəyli kəndində fermerlərə məxsus kümxanada “Baramaçılıqda aqrotexniki qaydalara düzgün əməl etməklə ipəkqurdunun bəslənməsi” mövzusunda təlim keçirilib. Pandemiya şəraiti ilə əlaqədar 10 nəfər kümçünün və aqrar sahə mütəxəssisinin iştirak etdiyi təlimlərdə ara məsafəsi qorunub, tibbi maskalardan istifadə edilib.
Təlim zamanı Tərtər Regional Aqrar Elm və İnnovasiya Mərkəzinin direktor müavini Namiq Məmmədov, mütəxəssisləri Süleyman Məmmədov və Flora Ələsgərova kümçülərin həyata keçirməsi gərəkən aqrotexniki tədbirlər haqqında öz təcrübələrini bölüşüblər. Tut ipəkqurdlarından bol məhsul əldə etmək üçün, onların bəslənməsi, saxlanma şəraiti qarşılıqlı diskusiya şəklində müzakirə olunub. Kümçüləri maraqlandıran suallar cavablandırılıb.

2021-ci ilin yanvar-mart ayları üzrə Tərtər rayonunda kənd təsərrüfatının ümumi məhsulunun faktiki qiymətlərlə dəyəri 8067.3 min manat təşkil etmişdir ki, onun 8024.3 min manatı və ya 99.5 faizi heyvandarlıq məhsullarının, 43 min manatı və ya 0.5 faizi bitkiçilik məhsullarının payına düşür. 2020-ci ilin yanvar-mart ayları ilə müqayisədə kənd təsərrüfatının istehsalı 0.3 faiz artmışdır.
                                                                                               Tərtər Rayon Statistika İdarəsi