Tərtər rayonunun iqtisadiyyatının əsasını təşkil edən kənd təsərrüfatının əsas sahələrindən olan heyvandarlıq məhsullarının istehsalı ilbəil artır.
2022-ci il oktyabr ayının 1-nə Tərtər rayonunda 30699 baş qaramal, 44636 baş qoyun və keçi olub. İribuynuzlu mal-qaranın sayı əvvəlki ilin müvafiq dövrünə nisbətən 3.8 faiz və ya 1136 baş artmışdır. 2021-ci ilin 9 ayında rayonda bütün təsərrüfat kateqoriyaları üzrə diri çəkidə 2684 ton ət, 17689.8 ton süd, 11050 min ədəd yumurta və 88.4 ton yun istehsal edilib. 2021-ci ilin eyni dövrü ilə müqayisədə ət istehsalı 0.7 faiz, süd is-tehsalı 2.5 faiz artmışdır. Heyvandarlıq məhsullarının istehsalının artmasında heyvanların baş sayının artması ilə yanaşı, cins tərkibinin yaxşılaşdırılması da mühüm rol oynayır. Rayonda heyvandarlıq məhsulları istehsalının intensiv artmasına zəmin yaradan cins maldarlığın inkişafı üçün heyvanların süni mayalanması uğurla davam etdirilir. 2022-ci ilin 9 ayında 2115 baş inək və düyə süni yolla mayalandırılıb, 1032 baş cinsi yaxşılaşdırılmış buzov alınıb. Mayalanma zamanı əsasən “Holştein-friz” və “Simmental” cinslərdən olan buğaların toxumlarından istifadə edilir.

Tərtər Rayon Statistika İdarəsi

Ürəkaçan nəticələr arzulayırıq

Pambıq yığımının başlamasına sayılı günlər qalıb. Cari ildə havaların quraq keçməsi bu sahədə bir sıra çətinliklər ya-ratsa da, fermerlərimiz bütün imkanlarını maksimum səfərbər edərək, bol məhsul yetişdirmişlər.
Tərtər rayon Aqrar İnkişaf Mərkəzinin bitkiçilik sektorunun müdiri Arif Behbudovun verdiyi məlumata görə, 2022-ci ilin məhsulu üçün 3440 hektar ərazidə pambıq becərilməsi məqsədilə 1087 nəfər istehsalçı ilə müqavilələr bağlanıb.
Qeyd olunmalıdır ki, Tərtər rayonu bir neçə ildir ki, pambıqçılıqda hər hektarın məhsuldarlığına görə ölkə üzrə bi-rincilər sırasındadır. Ötən il isə bu rəqəm 31,8 sentner təşkil edib. Ayrı-ayrı fermerlər – Fazil Vəliyev, Miri Rzayev, İlkin Qurbanov pambıqçılıqda yüksək göstəricilərə nail olaraq, hər hektar sahədən 45-50 sentner məhsul götürmüşlər.
Cari ildə həm iqtisadi çətinliklərə, xüsusən də Rusiya-Ukrayna müharibəsi nəticəsində dünya nizamının pozulmasına, gübrə çatışmazlığına, həm də iqlim dəyişikliklərinə baxmayaraq, fermerlərimiz gecəni gündüzə qatıb, yaxşı məhsul becəriblər.
Azad olunmuş Suqovuşan Su Anbarından suyun gəlməsi də bu işdə onlara kömək olub.
Qarşıdakı günlərdə pambıqçılıqda ən mühüm mərhələ olan yığım başlayacaq. İndi bütün təsərrüfatlarda mövcud texnika bir daha nəzərdən keçirilir, son təmir işləri aparılır.
Pambıq təhvil veriləcək məntəqələrdə də hazırlıq işlərinin qızğın çağıdır.
Vaxtıilə sovetlər dönəmində “ağ qızıl” adlandırdığımız bu texniki bitkinin becərilib hasilə gəlməsi olduqca çətin və çox zəhmət tələb edən bir prosesdir. Lakin nəticələr uğurlu olanda, zəhmət bəhrə verəndə çətinliklər arxada qalmış olur.
Odur ki, hər birinizə yaxşı nəticələr, bol ruzi, ailə büdcənizin möhkəmləndirilməsini arzulayırıq, əziz fermerlər.

Svetlana Bağırova

Bölgələrdə taxıl biçini başa çatmış sahələrdə yay şumu və təkrar əkinlərin aparılması prosesi davam edir.
Kənd təsərrüfatı naziri İnam Kərimov Əkinçilik Elmi-Tədqiqat İnstitutunun Tərtər Bölgə Təcrübə Stansiyasında (BTS) yay şumu və təkrar qarğıdalı əkini prosesini izləyib, Ağdam, Bərdə, Yevlax, Tərtər, Goranboy rayonlarından olan fermerlərlə görüşüb.
Tədbirdə bir neçə əməliyyatı eyni zamanda aparmağa imkan verən yeni aqreqatlardan istifadənin əhəmiyyətinə toxunulub. Tədbir iştirakçılarına innovativ becərmə texnologiyaları – şum aparılması, reperləmə, torpağın ağır disk-li mala ilə üzlənməsi və təkrar əkin prosesi əyani nümayiş olunub.
Kənd təsərrüfatı naziri İnam Kərimov jurnalistlərə açıqlamasında bildirib ki, aqrar sahənin daha da inkişafı üçün dövlət tərəfindən çox böyük dəstək tədbirləri həyata keçirilir. Kənd təsərrüfatının müxtəlif sahələrinin, xüsusilə taxılçılığın inkişafı üçün subsidiya verilir, texnika təminatı ilə bağlı dövlət tərəfindən güzəştlər tətbiq edilir. Bu günlərdə Azərbaycan Respublikası Prezidenti cənab İlham Əliyev tərəfindən “Ərzaqlıq buğda ilə özünütəminetmə səviyyəsinin yüksəldilməsinə dair bir sıra tədbirlər haqqında” Fərman imzaladığını xatırladan nazir İnam Kərimov qeyd edib ki, yeni qərar ölkədə ərzaqlıq buğdanın istehsalını daha da stimullaşdıracaq: “Bildiyiniz kimi, bütün dünya ölkələrində, qlobal səviyyədə ərzaq təhlükəsziliyi ilə bağlı çağırışlar mövcuddur. Bu sahədə risqlərin qarşı-sının alınması üçün cənab Prezident tərəfindən ərzaqlıq buğda əkinlərini təşviq etmək məqsədilə müvafıq Fərman imzalanıb. Daha ətraflı »

Rayonumuzun fermerləri və torpaq mülkiyyətçiləri taxıl biçinini müvəffəqiyyətlə başa vurub, uğur qazanıblar.
2022-ci ilin məhsulu üçün rayonda 8102.9 hektar sahədə taxıl beçərilmişdi. Bunun 3976.7 hektarı buğda, 4216.2 hektarı dən üçün arpadır.
Bütün qüvvələrini səfərbər edən taxılçılar 8102.9 hektar taxıl sahəsindən 33 min 233.1 ton məhsul əldə ediblər. Hər hektarın orta məhsuldarlığı 41 sentner olub. Buğda sahələrində məhsuldarlıq 43.6 sentner, arpa sahəsində isə 38.5 sentner təşkil edib. Ötən illə müqayisədə buğdanın məhsuldarlığı 0.7 sentner, arpanın məhsuldarlığı 0.6 sentner artıb.
Fermerlərdən Emin Qurbanov, Şahmar Müseyibov, Fazil Vəliyev, Rüstəm Quliyev və başqaları taxıl zəmilərinin hər hektarından 45 sentner buğda götürərək, rayonun ümumi göstəricisinə öz töhfələrini veriblər.
Hazırda biçilmiş taxıl sahələrində şum aparılır.

“Yeni Tərtər”

2022-ci ilin məhsulu üçün əvvəlki illərdə əkilmiş çoxillik otların əkin sahələri də daxil edilməklə, payızlıq və yazlıq bitkilərin ümumi əkin sahəsi 25343.3 hektar olmuş və keçən illə müqayisədə 207.3 hektar və yaxud 0.8 faiz azalmışdır.
Rayon üzrə əkin sahəsinin 8364.3 hektarını və yaxud 33 faizini dənli və dənli paxlalı bitkilərin, 6088.1 hektarını və yaxud 24 faizini texniki bitkilərin, 1375.5 hektarını və yaxud 5.4 faizini kartof, tərəvəz və bostan bitkilərinin, 9515.4 hektarını və yaxud 37.6 faizini yem bitkilərinin əkin sahələri təşkil etmişdir.
Dənli və dənli paxlalılar Dənli və dənli pax-lalı bitkilərin 3976.7 hektarı (47.5%) buğda, 4126.2 hektarı (49.3%) arpa, 173.5 hektarı (2.1%) dən üçün qarğıdalı, 84.9 hektarı noxud, 2 hektarı lobya, 0.5 hektarı darı və 0.5 hektarı soya əkinlərindən ibarətdir.
Carı ildə dənli və dənli paxlalı bitkilərin əkini əv-vəlki ilə nisbətən 653.4 hektar və yaxud 7.2 faiz, o cümlədən buğda əkini 1318.3 hektar və yaxud 24.9 faiz, dən üçün qarğıda-lı əkini 16 hektar və ya 8.4 faiz azalmış, arpa əkini 621 hektar və ya 17.7 faiz artmışdır. 2022-ci ilin məhsulu üçün rayon üzrə ən çox dənli və dənli paxlalı bitkilər Şıxarx (651 hektar), Hüsənli (593 hektar), Bəyim-sarov (535 hektar), Qaraağacı (482 hektar) inzibati ərazi dairələrində əkilmişdir. Daha ətraflı »

Tərtər rayonunda bu il 8102.9 hektar sahədə taxıl becərilib. Onun 3976.7 hektarı buğda, 4126.2 hektarı dən üçün arpadır. Bu günədək 7097.7 hektarda taxıl sahələrinin 87.6 faizində biçin aparılıb. Biçilmiş sahələrdən 28692.4 ton məhsul əldə edilib. Hər hektardan orta məhsuldarlıq 40.4 sentnerdir. Arpa biçini başa çatıb. 4126.2 hektar arpa sahəsindən 15891.9 ton məhsul götürülüb. Hər hektar arpa sahəsindən orta məhsuldarlıq əvvəlki ilə nisbətən 0.6 sentner artaraq 38.5 sentner olmuşdur. Bu günədək 3976.7 hektar buğda sahəsindən 2971.5 hektarı biçilib. Biçilmiş buğda sahəsindən 12800.5 ton məhsul əldə edilib. Hər hektar buğda sahəsindən orta məhsuldarlıq əvvəlki ilə nisbətən 0.2 sentner artaraq 43.1 sentner olmuşdur. Buğda biçini davam edir.

 Tərtər Rayon Statistika İdarəsi

Bazanın əvvəlki şöhrəti özünə qaytarılacaq

Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının viste-Prezidenti, akademik İradə xanım Hüseynova, Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Genetik Ehtiyatlar İnstitutunun baş direktoru, Akademiyanın müxbir üzvü Zeynal Əkbərov Genetik Ehtiyatlar İnstitutunun Qarabağ Elmi-Tədqiqat Baza-sının direktoru Həmid Mehdiyev ilə birlikdə bazanın Tərtər rayonunun Şıxarx qəsəbəsində yerləşən əkin sahələrinə baxış keçiriblər. Baxışdan sonra qonaqlar rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı Müstəqim Məmmədovla görüşüblər. Görüş zamanı Qarabağ regionunda ərzaq təhlükəsizliyinin təmin olunmasında Qarabağ Elmi-Tədqiqat Bazasının rolu, bazanın əvvəlki şöhrətinin özünə qaytarılması və onun gələcək perspektiv inkişaf layihələri ətrafında fikir mübadiləsi aparılıb.
Rayon rəhbəri bazada 30-dan çox yüksək məhsuldar sort və minlərlə hibrid nümunəsinin yaradılaraq iqtisadi rayonların təsərrüfatlarında becərilməsinin kənd təsərrüfatnın inkişafına böyük töhvə verəcəyini bildirib, görkəmli akademik Cəlal Əliyevin rəhbərliyi ilə alınmış sortların bazada yetişdirilməsini qürur hissi ilə qeyd edib, tezliklə bazanın əvvəlki şöhrətinin özünə qaytarılacağını vurğulayıb.

Taxılçılıqda yeni sortlar və  innovativ becərmə texnologiyaları

Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin və Əkinçilik Elmi-Tədqiqat İnstitutunun birgə təşkilatçılığı ilə İnstitutun Tərtər Bölgə Təcrübə Stansiyasında “Taxılçılıqda yeni sortlar və innovativ becərmə texnologiyaları” mövzusunda seminar keçirilib. Seminarda Tərtər Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı Müstəqim Məmmədov, Kənd Təsərrüfatı nazirinin müavini Sarvan Cəfərov, Nazirliyin Bitkiçiliyin təşkili və monitorinqi şöbəsinin müdiri İmran Cümşüdov, Aqrar Xidmətlər Agentliyinin sədr müavini Cəfər Məhərrəmov, AMEA-nın Torpaqşünaslıq və Aqrokimya İnstitutunun direktoru Əlövsət Quliyev, kənd təsərrüfatı sahəsində fəaliyyət göstərən bəzi özəl şir-kətlərin təmsilçiləri və ətraf kəndlərdə taxılçılıqla məşğul olan bəzi fermerlər iştirak ediblər.
Tərtər Rayon İcra Hakimiy-yətinin başçısı Müstəqim Məmmədov qonaqları salamlayaraq, seminarın işinə uğurlar arzulayıb, aqrar sahədə əldə olunan uğurlardan, strateji məhsul olan taxılçılığın inkişafı ilə bağlı rayonda görülən işlərdən danışıb.
Kənd Təsərrüfatı nazirinin müavini Sarvan Cəfərov çıxışında ölkədə ərzaq təhlükəsizliyinin təmin edilməsində məhsuldar və keyfiyyətli yeni taxıl sortlarının əhəmiyyətini vurğulayıb. Mövzu ətrafında çıxış edən İmran Cüm-şüdov son illərdə baş verən iqlim dəyişikliyi fonunda taxılçılıqda risklərin artmasına və fermerlərin taxıl sortlarına olan tələb-lərinin dəyişilməsinə toxunub. O bildirib ki, yüksək məhsuldarlıqla yanaşı fermerlər sortun həm də quraqlığa davamlı və tezyetişən olmasını arzulayırlar. Natiq çıxışına davam edərək taxılçılıqda resurslara qənaət etmək üçün yeni və innovativ becərmə texnologiyalarına keçidin zəruriliyinə diqqət çəkib. Daha ətraflı »

Tərtər Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı Müstəqim Məmmədov, Kənd Təsərrüfatı Nazirinin müavini Sarvan Cəfərov və nazirliyin əməkdaşları rayonun Seydimli, Hacıqərvənd və digər kəndlərində kümçülərlə görüşmüş, baramanın saxlanılması şəraiti ilə maraqlanmış, kümçülərə öz tövsiyələrini vermişlər.

2022-ci ilin yanvar-mart ayları ərzində Tərtər rayonunda kənd təsərrüfatının ümumi məhsulunun faktiki qiymətlərlə dəyəri 9067.8 min manat təşkil etmişdir. Məhsul buraxılışı heyvandarlıq məhsullarının hesabına formalaşmışdır. 2021-ci ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə kənd təsərrüfatının istehsalı 0.7 faiz artmışdır.

Tərtər Rayon Statistika İdarəsi