1904-1905-ci illərdə mütləqiyyət hökumətinin, bununla birlikdə Peterburq mətbuatının Azərbaycana diq-qəti artırması təsadüfi deyildir. Hö- kumətin əvvəllər yarımfeodal-aqrar ölkəsi kimi təsəvvür etdiyi Azərbaycan neft sənayesinin sürətlə inkişaf etməsi nəticəsində hətta dünya kapitalistlərinin diqqətini cəlb etmişdi. V.İ. Lenin hələ 1899-cu ildə yaz-mışdır: “Rus kapitalizmi Qafqazı dünya əmtəə tədavülünə cəlb edirdi, onun yerli xüsusiyyətlərini – qədim patriarxal qapalılıq qalıqlarını aradan qaldırır və öz fabrikləri üçün özünə bazar yaradırdı”.
Bakıda alman Nobel qardaşları-nın, fransız Rotşildin, rus kapitalist-lərindən Xokorevin, Şibayevin, Ben- kendoryun və başqalarının neft sənayesi firmaları yaradılmışdır. Bu-nunla əlaqədar Peterburqdan, Mos- kvadan və Rusiyanın başqa şəhər- lərindən Bakıya inqilab ruhlu mü-həndislər, təcrübəli fəhlələr axışıb gəlirdi. Bu isə sənaye Bakısında çox-millətli proletariatın yaranmasında və inqilabiləşdirilməsində mühüm rol oynayırdı. Rusiyanın şəhərlərində təhsil alan Azərbaycan ziyalıları da vətənə inqilab əhval-ruhiyyəsi ilə qayıdırdılar. Daha ətraflı »