DÜNYANIN TALEYİ EKOLOJİ TARAZLIQDAN ASILIDIR

TƏBİƏTƏ ZİYAN VURMAQ OLMAZ

“Mən dəfələrlə demişəm, bir də deyirəm, kim hansı bir sağlam ağacı kəsirsə hesab edirəm ki, o, mənim qolumu, barmaqlarımı kəsir… İnsan qurmalıdır, yaratmalıdır… Mən istəyirəm ki, hamınız təbiəti qoruyanlar olasınız. Təbiətə zərər vuranlar, təbiəti çirkləndirənlər, korlayanlar cəmiyyətimizin, hamımızın düşmənidir”.

Heydər ƏLİYEV

Dünyada ekoloji tarazlığı qorumaq, ətraf mühiti mühafizə etmək Yer kürəsini, həmçinin burada mövcud olan bütün canlı və cansız aləmi məhv olmaqdan xilas etmək deməkdir. Hazırda baş verən qlobal təbii proseslər və onların fəsadları da birbaşa, ya da dolayısı yolla təbiətə insanların münasibəti, ətraf mühitə vurduğu zərərlə əlaqədardır. Yəni çox şey özümüzdən asılıdır. Sağlam və rahat ömür sürmək istəyiriksə, təbii fəlakətlərdən xilas yolu axtarırıqsa, təbiəti qorumalı, ətraf mühiti çirkləndirməməliyik. Onsuz da dünyadakı müharibələr, texnoloji proseslər ekologiyaya ağır zərbələr vurmaqdadır.
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev deyib: “İnsanın yaxşı həyatını təmin edən amillərdən biri də ekoloji vəziyyət, sağlamlıq və təbiətin, ətraf mühitin qorunmasıdır. İnsanların sağlamlığına, ekoloji vəziyyətə, udduğumuz havaya, içdiyimiz suya bütün bunlara biz çox böyük diqqət göstərməliyik”.

DÖVLƏT QAYĞISI

“İnsan təbiətdən öyrənir, onun havası ilə pərvəriş tapır, ağıla dolur, zənginləşir, təzələnir, təmizlənir”.

Heydər ƏLİYEV

Son illər Azərbaycanda təbiətə dövlət səviyyəsində çox yüksək qayğı göstərilir. Müxtəlif layihələr hazırlanıb, həyata keçirilir. Bunun nəticəsidir ki, ölkəmizdə yaşıllıq sahələri xeyli genişlənmiş, meşələr bərpa olunmuş, yeni meşə zolaqları salınmış, ətraf mühitin sağlamlaşdırılması üçün əsaslı tədbirlər görülmüşdür. Daha ətraflı »

KÖVRƏK QƏLBİN DÖYÜNTÜLƏRİ

Hər bir yaranmışın–xüsusilə insanın əvvəli və sonu vardır. Bu iki məfhum arasında olanlar, ötüb-keçənlər bir həyat tarixçəsi hesab olunur. Yəni, yaşanmış keşməkeşli, acılı-şirinli günlərin xatirələrinə çevrilir. Bu xatirələr ömrü boyu insanı izləyir. Bəzən onları bölüşmək, paylaşmaq istəyi yaranır, ehtiyacı duyulur. Bu zaman bir parça kağız-qələm köməyə gəlir və xatirələrlə baş-başa qalırsan. Çalışırsan elə yazasan ki, oxuyan bir təskinlik tapsın.
Qarşımda dəftər vərəqinə qısa yazılmış tərcümeyi-halı xatırladan kövrək bir qəlbin çırpıntıları var. Burada atalı-analı günlərin həsrəti duyulur, ömür-gün yoldaşına vəfalılıq, Vətən-Yurd məhəbbəti uyuyur.
Bu xatirələri dilə gətirən hamımızın yaxşı tanıdığı, camaat arasında böyük hörmətə layiq, ağsaqqal, həlim təbiətli bir insan olan Zakir Bağırovdur.
Zakir müəllimə olan hörmətdən dolayı onun xatirələrinə heç bir əlavə etmədən istədim dərd sahibinin öz dili ilə oxucuya çatdırılsın. Zakir müəllim ötən günlərini belə xatırlayır:
–Atam Mehdiyev Bağır Tağı oğlu 1925-ci ildə Naxçıvan Muxtar Respublikasının Culfa rayonunun Nənəcir kəndində anadan olub. Uşaq vaxtlarında atası ilə anası ayrıldıqdan sonra anasının himayəsində Vedibasar rayonunun Xalisə kəndində boya-başa çatmışdır.
1943-1945-ci illərdə Böyük Vətən Müharibəsinin iştirakçısı olub.
1946-cı ildə müharibədən qayıtdıqdan sonra əslən Vedibasar rayonunun Qaraqoyunlu kəndindən olan 1929-cu il təvəllüdlü Mehdiyeva Maral Mövlanverdi qızı ilə ailə həyatı qurub, həmin kənddə yaşamışlar. Anam Kolanlı kəndində 7-ci sinfi qurtardıqdan sonra həmin rayonun Baxçacıq kəndində ibtidai sinif müəllimi işləmişdir. Bu, 1941-1945-ci illərə təsadüf olunur.
Anam ailə həyatı qurduğu üçün müəllimlik fəaliyyətini dayandırır. 1949-cu ildə Stalin–Mikoyan cütlüyünün verdiyi əmrə əsasən ailəmiz, o cümlədən, Qarabağlar rayonunun Çığındərə deyilən kəndi Azərbaycan Respublikasına deportasiya edilmiş, mal-qara ilə birlikdə yük daşınan vaqonlarda Salyan rayonunun Xıllı qəsəbəsində məskunlaşmışlar. Daha ətraflı »

Bu günlərdə redaksiyamıza orta yaşlı bir kişi gəldi. Bildirdi ki, qardaşı Qarabağ savaşında şəhid olub. Şəhidlər bizim qürur yerimizdir. Bu mövzuda yazmaq çətin olsa da, onu şərəf işi bilib, şəhiddən yazmağı müqəddəs vəzifə hesab edirəm.
Danışdıqca onun həsrətdən dil-dodağı əsirdi. Dedi ki, Vasifin 18 yaşı varıydı şəhid olanda. Məndən kiçik idi. Cəmi 9 ay hərbi xidmət çəkdi.
18 yaş nədir ki, müharibənin od-alovuna tab gətirsin, qan-içən, yağı düşmənin hücumunu qarşılayıb, dəf etsin. Axı, biz, hətta o yaşdakı cavanlarımız müharibəni kinolarda görmüşdük, kitablarda oxumuşduq. Özü də müharibəyə nə özümüz, nə də düşüncəmiz hazır deyildi. Heç kəsin–kiçiyin də, böyüyün də müharibəni və onun gətirdiyi fəlakətləri görmədiyi halda o dəhşətləri yaşamalı olmuşduq. Ta yaranışımızdan Vətən, Torpaq bizim üçün əziz olduğundan, onu qorumağı şərəf işi bilib düşmən qarşısına çıxan oğullarımız geri çəkilmədən ölümün gözünə dik baxaraq, canlarından, qanlarından keçdilər, Vasif Abdullayev kimi.
Qardaşı Məhəmmədin dediklərindən:
–1993-cü ildə hərbi xidmətə çağrılanda çəkinmədən, könüllü getdi. Ürəkli oğlanıydı. Evə gələndə qalmaq istəmirdi, əynini dəyişən kimi döyüşə qayıdırdı. Axırıncı dəfə evdən çıxanda bildirdi ki, bir müddət gələ bilməyəcəm. Hətta şəhid olarkən xəbər tutmadıq. Qonşu kəndlərdən olan döyüş yoldaşları Azər, Şəmsi və Səlim şəhidliyi haqqında xəbər gətirdilər…
Vasif Abdullayevin döyüş yolu Ağdərəətrafı kəndlərdən keçmişdi. “Faqot” adlı silahı ilə birgə düşmənə qarşı cəsarətlə döyüşürdü. 26 iyun 1994-cü il bu ürəkli vətən oğlumuzun son savaşı oldu. Çardaxlı kəndində qanlı döyüş gedirdi. Düşməni diri tutmaq məqsədi ilə onların “BMP”-nin üstünə çıxdığı zaman içəridən atılan gülləyə tuş gəlir. Düşündüyü planını həyata keçirə bilmədi. Cəsədi döyüş bölgəsində qaldı. Daha ətraflı »

Rayon rəhbərliyinin təşəbbüsü ilə son zamanlar şəhərimizin küçələrinə Qarabağ müharibəsində şəhid olmuş igidlərimizin adları verilir, baralyefləri vurulur və beləliklə onların xatirələri əbədiləşdirilir. Bu küçələr əvvəlcədən abadlaşdırılır, səliqə-sahmana salınır, müasir işıqlandırma sistemi ilə təmin olunur, asfaltlanır və təmir edilir.
Belə küçələrdən biri də ötən il çox gözəl abadlaşdırılmış və şəhid Nicat İsgəndərovun adı verilmiş küçədir. Bu küçə əvvəllər bərbad vəziyyətdə idi. İndi isə yaraşıqlı və rahat gediş-gəliş yerinə çevrilib. Axşamlar sakinlər burada müasir küçə işıqlarının altında gəzintiyə çıxır, təmiz havada rahat dincələ bilirlər.
Küçənin giriş hissəsinə şəhidin baralyefi vurulmuş, asfaltlanmış, divarlar tam təmir olunmuş, kommunikasiya xətləri nizama salınmışdır.
Görülən işlər sakinlərin ürəyincədir.

Nübar XANLARQIZI

Möhtərəm cənab Prezident!
Zati-Alilərinizə müraciət etməkdə məqsədim mənim bir şair, qələm adamı kimi yaradıcılığıma yüksək dəyər verərək Azərbaycanın Xalq şairi adına layiq gördüyünüzə görə Sizə öz dərin minnətdarlığımı bildirməkdir.
Əzəli və əbədi torpaqlarımız olan Dərələyəz mahalında təvəllüd tapdığıma görə, bəri başdan qeyd edim ki, mən Azərbaycanın Xalq şari fəxri adına layiq görülmüş ilk Qərbi Azərbaycanlıyam. Ona görə də bu ada layiq görülməyimdən xüsusi qürur duyuram. Qeyd etməyi özümə borc bilirəm ki, Zati-Alilərinizin məni belə yüksək məqama yüksəltməsi həmyerlilərim tərəfindən böyük bir rəğbətlə qarşılandı. Təmasda olduğum çoxsaylı insanlar mənə göstərilmiş bu diqqət və qayğını, eyni zamanda, onların hər birinə göstərilən sayğı kimi dəyərləndirirlər. Həm də Sizin diqqətinizə çatdırmağı dönə-dönə rica etdilər ki, zaman-zaman öz yuvalarından didərgin düşmüş insanlar ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin müqəddəs ruhuna, onun siyasi və ən yüksək insani keyfiyyətlərinin daşıyıcısı olan cənab İlham Əliyevin həyata keçirdiyi siyasətə daim sadiq olacaqlar və onları bu yoldan heç bir siyasi qüvvə, kiminsə yersiz ambisiyaları döndərə bilməyəcəkdir. Daha ətraflı »

TƏRTƏRİN SALNAMƏSİNİ YAZAN QƏZET

Əziz qardaşımız “Yeni Tərtər”, ilk cümləmizdə 85 illik yubileyinizi təbrik edirik! Hər nömrənizi səbirsizliklə gözləyirik, hər yazınızı diqqətlə oxuyub, şəkillərinizin məqsədinə diqqət yetiririk və görürük ki, cəbhə bölgəsində olsa da Tərtər şəhəri, rayonun kəndləri ilbəil gözəlləşir, donunu dəyişir, qurub–yaradan insanları qoruduqları torpağı əkib-becərir, tarlalarda bol məhsul yetişdirirlər. Qəzet rayondakı hadisələrdən, quruculuq işlərindən müntəzəm yazır, təhsildən, səhiyyənin, mədəniyyətin, idmanın, mənəvi və dini dəyərlərimizin işıqlandırılmasında sözünü deyir. Bir sözlə, Həsən bəy Zərdabinin yaratdığı “Əkinçi”nin etibarlı, cəsur sələfi kimi missiyanı layiqincə yerinə yetirirsən. Yarandığın gündən bəri adın dəfələrlə dəyişsə də məqsədindən, məramından dönməmisən.
Əziz həmkarlarımız, hər nömrənizi oxuyanda sanki, gözəl Tərtərdə–Sizin yanınızdayıq. Onun düşmənlə üz-üzə qalıb şücaət, mətanət, dəyanət, hünər göstərən oğulları ilə həmsöhbətik. Bu gün cəbhəyanı rayonlarımızda insanların yaşam tərzi bunu tələb edir. Sizdən məsafəcə uzaq olsaq da, bütün acılı-şirinli anları biz də yaşayırıq. Ancaq atalar: “çətin günün ömrü az olar”–deyiblər. Daha ətraflı »

Ətraf mühitin mühafizəsi, təbiətin qorunması, ekoloji problemlərin aradan qaldırılması aktual məsələlərdəndir. Bu məqsədlə Birləşmiş Millətlər Təşkilatı Baş Assambleyasının 1972-ci il 15 dekabr tarixli qərarına əsasən iyun ayının 5-i Ümumdünya Ətraf Mühitin Mühafizəsi Günü elan edilmişdir.
Azərbaycanda ətraf mühitin mühafizəsi və ekoloji problemlərin həlli ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin adı ilə bağlıdır. Ulu öndərimiz ekoloji problemlərin həlli barədə demişdir: “Təbii sərvətlərə qayğı ilə yanaşılması, planetin genefondunun qorunması, ekoloji sağlamlıq və digər qlobal problemlər ayrılıqda hər bir dövləti ciddi düşündürsə də, onları yalnız birgə səylərlə həll etmək mümkündür”. Dahi şəxsiyyətin ölkəmizə rəhbərliyinin birinci dövründə bu istiqamətdə kompleks tədbirlər həyata keçirilmiş, respublikamızın bütün bölgələrində yaşıllaşdırma işləri geniş vüsət almışdır. Müstəqillik illərində də ümummilli liderimizin təşəbbüsü ilə ekoloji siyasət uğurla davam etdirilmiş, yüz min hektarlarla yeni yaşıllıq zolaqları salınmışdır. Daha ətraflı »

UŞAQLARIN BEYNƏLXALQ MÜDAFİƏSİ GÜNÜ

BMT Baş Assambleyasının 1950-ci il iyunun 1-də təşkil etdiyi qadınların beynəlxalq konfransında uşaq hüquqlarının təmin edilməsi ilə bağlı təkliflər səslənib və elə həmin konfransda da iyunun 1-ni uşaqların müdafiəsinə həsr etmək qərara alınıb. Bundan sonra həmin gün Uşaqların Beynəlxalq Müdafiəsi Günü kimi tarixə düşüb.
Dünyanın əksər ölkələrində olduğu kimi, bu gün Azərbaycanda da qeyd edilir. Uşaqlar Azərbaycanda əhalinin təxminən 30 faizini təşkil edir.
Azərbaycanda uşaqların müdafiə olunması və onlara qayğı göstərilməsi istiqamətində çoxsaylı işlər görülüb. Uşaq hüquqlarının müdafiəsi ilə bağlı Azərbaycanda qanunvericilik bazası formalaşıb, “Uşaq hüquqları haqqında” qanun və bəzi digər normativ-hüquqi aktlar qəbul edilib.
Son illər uşaqların valideynləri tərəfindən zorakılığa məruz qalması, erkən yaşda əməyə cəlb olunması ilə bağlı halların artması da həyəcan yaradan hallardandır.
Rayonumuzda uşaq hüquqlarının müdafiəsi ilə əlaqədar olaraq bir sıra tədbirlər hazırlanıb həyata keçirilir. Uşaqların məcburi əməyə cəlb edilməsi, zorakılıq hallarına məruz qalması, erkən nikaha cəlb olunması və digər bu kimi hallara qarşı ciddi mübarizə aparılır, maarifləndirmə işi gücləndirilir.
Uşaq tərbiyə müəssisələrində, bağçalarda, ümumtəhsil məktəblərində hər cür şərait yaradılır, onların əyləncə və istirahətlərinin səmərəli təşkili diqqət mərkəzində saxlanılır. Daha ətraflı »

15 may Birləşmiş Millətlər Təşkilatının qərarı ilə bütün dünyada Beynəlxalq ailə günü kimi qeyd olunur. Azərbaycandaailə bütün zamanlarda cəmiyyətimizin ən müqəddəs təməl daşı hesab olunub.
Azərbaycan cəmiyyətində ailə hər zaman müqəddəs sayılıb. Azərbaycan ailəsi və onun problemlərini həmişə diqqətdə saxlayan ulu öndər Heydər Əliyev cəmiyyətdə qadınların rolunun artırılması, qadınlarla kişilər arasında bərabərliyin gerçəkləşdirilməsi, qadın, ailə problemlərinin həlli istiqamətində də böyük işlər gördü. 1998-ci il yanvarın 14-də Azərbaycanda “Qadın Problemləri üzrə Dövlət Komitəsi”ni yaratdı. Bu məsələyə böyük həssaslıqla yanaşan Prezident İlham Əliyev 2006-cı il fevralın 6-da Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsinin yaradılması haqqında Sərəncam imzaladı. Daha ətraflı »

20 iyun Ümumdünya Qaçqınlar Günüdür. 2000-ci ildə BMT-nin Baş Məclisi bu tarixi Ümumdünya Qaçqınlar Günü kimi müəyyənləşdirən xüsusi qətnamə qəbul edib.
Heydər Əliyevin 1998-ci ildə qəbul etdiyi “Qaçqınların və məcburi köçkünlərin problemlərinin həlli üzrə” uzunmüddətli Dövlət Proqramına əsasən, qaçqın və məcburi köçkünlərin sosial müdafiəsi ilə bağlı geniş tədbirlərə start verildi, onların həyat şəraitinin yaxşılaşdırılmasına başlanıldı, soydaşlarımız üçün yeni qəsəbələr salındı.
Mehriban Əliyeva Azərbaycanın Birinci vitse-prezidenti seçiləndən sonra qaçqın və məcburi köçkünlərin problemlərinə həssas münasibətini ortaya qoydu. Yüksək dövlət postunda ilk müşavirəsini, məhz bu məsələyə həsr etdi. 2017-ci ilin martın 9-da onun sədrliyi ilə Bakı və Sumqayıt şəhərlərinin yataqxanalarında müvəqqəti məskunlaşmış qaçqın və məcburi köçkün ailələrinin köçürülməsinə həsr olunmuş müşavirə keçirildi, ağır vəziyyətdə, qəzalı və yararsız binalarda məskunlaşan məcburi köçkünlərin həyat şəraitinin yaxşılaşdırılması məsələsi müzakirə olundu…
Abşeron rayonunun Masazır, Mehdiabad, Sabunçu rayonunun Ramana qəsəbələrində 470 mənzil məcburi köçkünlərin ixtiyarına verildi.
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsindən yaranan bir milyonadək qaçqın və məcburi köçkün soydaşlarımızın sosial və məişət şəraitlərinin yaxşılaşdırılması məsələsini həmişə diqqət mərkəzində saxlayır. İndiyədək Azərbaycanda mənzil və evlərlə təmin olunan məcburi köçkünlərin sayı 300 minə çatdırılıb. Daha ətraflı »