Bütün yüksəkliklərdən ucada olan bir zirvə var: Şəhidlik zirvəsi. Hər kəsin qalxa bilməyəcəyi zirvə. Vətən, xalq yolunda qorxu nə olduğunu bilməyən, canını fəda etməkdən çəkinməyən cəsarətli, ləyaqətli insanlar bu ucalığa yüksələ bilirlər. Bu yüksəkliyə ucalanlar ölümləri ilə əbədilik qazanırlar. Şəhidlik Allah tərəfindən qismət edilmiş ömrü Vətənə, xalqa, gələcək nəsillərin xoşbəxtliyinə, firavanlığına bağışlamaqdır. Müqəddəs Quranımızda buyrulur ki, şəhidlik və qazilik peyğənbərlərdən sonra gələn adlardır.
Keçirdiyimiz hər gün tarixə dönür. Tarixə yazılan günlərin hamısı yaddaqalan olmur. Elə günlər var onlar unudulub gedir, elələri də var ki, onlar heç vaxt unudulmur, yaddan çıxmır. Belə günləri unudulmaz edən qəhrəmanlardandır şəhidlər. Bu dünyada hamımıza bəxş olunan bir ömür payı var. Ömür yolunu müəyyən müddət sonra başa vuracağıq. Bu mənada insanın bu dünyadakı həyatına ən gözəl şəkildə əlvida deməyinin adıdır şəhidlik!… Qərinələr, əsrlər keçməyinə baxmayaraq əsla xalq tərəfindən unudulmayan insanlardır şəhidlər. (Bəqərə surəsi 2/154)
Hazırda Azərbaycanın elə bir şəhəri, kəndi yoxdur ki, orada şəhid olmasın. Uşaqdan – böyüyə elə bir insan yoxdur ki, onun dilində şəhid adı çəkilməsin. Qarabağ müharibəsi zamanı – istər I Qarabağ müharibəsində istərsə də 44 günlük Vətən müharibəsində yüzlərlə Vətən övladları canından, qanından keçdi, torpaqlarımızın bütövlüyü uğrunda şəhid oldu. Şəhid oldular ki, ailələri, övladları, qohum-əqrabaları, ümumiyyətlə, xalqımız dədə-baba yurd-yuva həsrəti içində yaşamasın. Gələcək nəslin yetirmələri müharibədən uzaq bir Vətəndə yaşasınlar.
Bu gün bu qəhrəman şəhidlərin adı hər yerdə uca tutulub, xatirələri anılır, dövlət və xalq tərəfindən ehtiramla yad olunurlar. İşğal zamanı mənfur düşmənlə 48 kilometr təmas xəttində yerləşən, tez-tez erməni təxribatına məruz qalan Qəhrəman Tərtərimiz də yüzlərlə oğlunu şəhid verdi. Lakin əyilmədi, dərddən üzülmədi, sınmadı. Qəhrəman övladlarının sayəsində mətin dayandı, igidlərin adını, şücaətini bir gün unutmadı, unutmur, unutmayacaq da. Bütün xalqımız kimi tərtərlilər də öz şəhidlərinin adı ilə qürurlandıqları kimi, onları heç zaman unutmurlar. Adlarının əbədiləşdirilməsi üçün əllərindən gələni edirlər. Hər bir kənddə “Xatirə bulağı”nın tikilməsi, abidələrinin ucaldılması, küçələrə və məktəblərə adlarının verilməsi və xatirə guşələrinin yaradılması bir ənənə halına çevrilib.
Rayon rəhbərliyi tərəfindən isə şəhidlərimiz bir an unudulmur, onların özləri kimi ailələri də diqqət mərkəzində saxlanılır, ehtiyacları öyrənilir və yerində həll olunur. Şəhidlərin il mərasimlərinin keçirilməsi, adlarının əbədiləşdirilməsi hər an diqqətdə saxlanılan məsələlərdən olub. Şəhərin qəsəbə və küçələrinə şəhid adlarının verilməsi, baralyeflərinin vurulması görülmüş işlərin sırasındadır. Tərtər Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı Müstəqim Məmmədov şəhidlərin keçdiyi qəhrəmanlıq yolu haqqında deyib: “Ötən ilin sentyabrın 27-də başlayan və tarixə 44 günlük müharibə kimi düşən Vətən müharibəsi Azərbaycan Ordusunun qəhrəmanlığı, qazandığı şanlı qələbə, şəhidlərin gənclərə nümunə olan qısa, lakin şərəfli ömür yolu xalqımızın yaddaşında əbədi yaşayacaqdır. Şəhidlərimizin döyüş yoluna nəzər salanda görürük ki, əsl vətənpərvər, qorxmaz, cəsur və yüksək nizam-intizamlı hərbiçi olublar. Vətənə layiqli oğullar yetirdirdiklərinə görə şəhid ailələrinə həmişə minnətdar olacağıq. Torpaqlarımızın azadlığı uğrunda canlarından keçən şəhidlərimiz heç zaman unudulmayacaq, onların əziz xatirəsi qəlbi-mizdə daim yaşayacaq. Bunları nəzərə alaraq biz qərara gəldik ki, Tərtər şəhərinin geniş bir ərazisində “Şəhidlər Xiyabanı” yaradaq”. Şəhərin ən çox gediş-gəliş olan hissəsində ümumi ərazisi 2550 kvadratmetr olan möhtəşəm abidə kompleksi yaradılıb. Abidə kompleksi barədə arxitektor Tofiq Kərimov məlumat verdi. Bildirdi ki, burada bu ilin sentyabr-oktyabr aylarında şəhidlər abidəsi yenidən qurulmuşdur. Belə ki, ümumi sahəsi 180 kvadratmetr olan daş divar hörülmüş, aqlay daşı ilə üzlənmiş, 315 nəfər I Qarabağ müharibəsi şəhidlərinin, 69 nəfər Vətən müharibəsi şəhidlərinin adları və şəkilləri həkk olunmuş mərmər lövhələr vurulmuşdur. Ərazi abadlaş-dırılmış, 920 kvadratmetr tamet daşları döşənmiş, 340 metr bardyor düzülmüş, yüzlərlə qızılgül və bəzək agacları əkilmiş, 4 ədəd işıqlanma dirəyi qoyulmuş, su xətləri yenilənmiş, Dövlət Bayrağı ucaldılmışdır. Həmçinin ərazidə yerləşən “20 yanvar” şəhidlərinin də abidəsi təmir və bərpa olunmuşdur.
Ərazilərimizin bütövlüyü uğrunda və xoşbəxt gələcək naminə canından-qanından keçən hər bir şəhidimizin ruhu və anaları qarşısında baş əyirik.
Elfuzə Vəliyeva